اتریوم

اتریوم چیست؟

حتی اگر به‌صورت محدود، در زمینه‌ی ارزهای دیجیتال فعالیت داشته‌باشید، احتمالاً با نام اتریوم (Ethereum) آشنا شده‌اید. این پروژه عظیم، در فناوری بلاک‌چین و بخش‌های متنوعی چون مالی، تأثیرات چشمگیری داشته است. 
برخی از کارشناسان اتریوم را برترین و معتبرترین بلاک‌چین جهان می‌دانند، در حالی‌که برخی دیگر از کمبود مقیاس‌پذیری و هزینه‌های بالای تراکنش‌های آن انتقاد می‌کنند. با این حال، بلاک‌چین اتریوم به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین‌ها در بازار کریپتو شناخته می‌شود و ارز دیجیتال اتریوم، مدت‌هاست که پس از بیت‌کوین، در رتبه دوم گران‌بهاترین رمزارز‌های بازار قرار گرفته است. 
اما اتریوم چیست و چگونه به‌دست می‌آید؟ در این جا قصد داریم، به بررسی شبکه اتریوم، رمزارز اتر، مزایا و معایب اتریوم و آخرین برنامه‌های آتی آن بپردازیم.

مفهوم اتریوم

در حالی که بیت‌کوین عنوان پادشاه رمزارزها را به خود اختصاص داده است، اتریوم نیز به‌عنوان ملکه‌ی ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. اتریوم، به‌خاطر غیرمتمرکز بودنش معروف شد و این ویژگی از جمله مهم‌ترین خصوصیات آن به‌شمار می‌رود. 
این شبکه با زبان برنامه‌نویسی منحصربه‌فرد، مرورگر و سیستم پرداختی که دارد، تفاوت‌هایی قید کرده است. اتریوم از واحد پولی اتر استفاده می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد که تراکنش‌ها را انجام دهند، از استیکینگ برای کسب درآمد بهره ببرند، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) را ذخیره و معامله کنند و در بازی‌ها شرکت نمایند. 
به‌طور خلاصه، اتریوم یک پلتفرم بلاک‌چین غیرمرکزی است که دارای ارز دیجیتال بومی به‌نام اتر (ETH) می‌باشد و فرصت‌های زیر را در اختیار کاربران قرار می‌دهد: 

•     ثبت و انتقال انواع توکن‌ها در شبکه
•    کسب درآمد از روش استیکینگ
•     ساخت، ذخیره‌سازی و مبادله توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)
•     توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز جدید (dApps)

یکی دیگر از ویژگی‌های بارز اتریوم، قراردادهای هوشمند است که امکان تقلب، سانسور، خرابی و دخالت‌های طرف سوم را از بین می‌برد. 
اتریوم به‌عنوان یک شبکه نیمه‌ناشناس عمل می‌کند؛ به این معنا که هر کاربری یک آدرس خاص در این شبکه دارد که با ایجاد یک کیف پول اتریوم به دست می‌آید. این آدرس به‌صورت عمومی قابل مشاهده است، اما هویت شما از طریق آن قابل شناسایی نیست. 
اتریوم را بسیاری به‌عنوان بستری برای وب 3 معرفی می‌کنند که از برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps)، مالی غیرمتمرکز (DeFi) و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs) پشتیبانی می‌کند. به طور کلی، اتریوم در پی دگرگون ساختن نحوه عملکرد برنامه‌های مبتنی بر اینترنت با تاکید بر مزایای غیر‌متمرکز سازی است و قصد دارد نقش واسطه‌ها را با قراردادهای هوشمند کاهش دهد.

تاریخچه رمز‌ارز اتریوم

وایت‌پیپر اتریوم در سال ۲۰۱۳ منتشر شد. سپس، ارز دیجیتال شبکه Ethereum، نخستین بار در تاریخ ۲۲ جولای ۲۰۱۴، همزمان با آغاز به‌کار این شبکه، طی عرضه اولیه سکه (ICO) به عموم معرفی و عرضه شد. در مدت ۴۱ روز از زمان عرضه، بیش از ۶۰ میلیون توکن اتر با قیمت هر کدام ۰.۳۱ دلار به فروش رفت. 
لازم به ذکر است که خرید اتریوم در آن دوران می‌توانست پس از ده سال، سود قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان بیاورد!
همه چیز داشت خوب پیش می‌رفت تا اینکه در تاریخ ۱۷ ژوئن ۲۰۱۶، هکرها از طریق یک باگ امنیتی در کدهای DAO، توانستند حدود ۵۰ میلیون دلار از توکن‌های ETH را به کیف پول خود منتقل کنند. این رویداد به‌عنوان یک تراژدی برای شبکه نوپای اتریوم شناخته شد و ضربه‌ای سنگین به اعتبار آن وارد کرد.

توسعه‌دهندگان، مطابق با قوانین DAO، چهار هفته فرصت داشتند تا راه‌حلی برای سرمایه از دست‌رفته کاربران بیابند. در این مدت، آن‌ها بین دو گزینه هاردفورک و سافت‌فورک تصمیم‌گیری کردند. 
فورک، به‌روزرسانی در اکوسیستم یک پروژه ارز دیجیتال است که توسط برنامه‌نویسان به‌منظور بهبود عملکرد یا رفع مشکلی در برنامه انجام می‌شود. توسعه‌دهندگان اتریوم در ابتدا سافت‌فورک را ترجیح دادند، اما به این نتیجه رسیدند که این روش می‌تواند به حملات DDoS دامن بزند. 
بنابراین، تنها گزینه باقی‌مانده، هاردفورک بود. پس از انجام هاردفورک، اتریوم کلاسیک با نماد ETC در صرافی‌ها به فعالیت خود ادامه داد و به‌عنوان ارز دیجیتالی بر بلاک‌چین قدیمی اتریوم شناخته شد.

چه کسی اتریوم را خلق کرد؟

خالق این پروژه، ویتالیک بوترین، جوانی روسی-کانادایی و یکی از طرفداران بیت‌کوین بود. او با الهام از بیت‌کوین، ایده‌ای مبنی بر «غیرمتمرکزسازی همه چیز» را مطرح کرد. ویتالیک بوترین، بنیان‌گذار اتریوم، در سال ۱۹۹۴ در کشور روسیه به دنیا آمد. 
او تا شش‌سالگی در روسیه بود و پس از آن، به همراه خانواده‌اش به کانادا مهاجرت کرد. ویتالیک در سال ۲۰۱۱ برای اولین بار با بیت‌کوین آشنا شد و تحت تأثیر این فناوری قرار گرفت. 
در نتیجه، در سن ۱۹ سالگی و در سال ۲۰۱۳، ایده‌ی استفاده از بلاک‌چین را مطرح نمود. همچنین، در سال ۲۰۱۴، جوزف لوبین، گوین وود و جفری ویلک به عنوان ‌بنیان‌گذار به این پروژه پیوستند. 

نحوه کار شبکه اتریوم به چه صورت است؟

برای اکثر افراد، این سوال پیش می‌آید که شبکه اتریوم چیست و چطور کار می‌کند؟ اتریوم یک شبکه‌ی بلاک‌چین مبتنی بر قراردادهای هوشمند است که از مکانیزم اثبات سهام (PoS) بهره می‌برد. در این شبکه، کدهای برنامه‌نویسی مسئولیت مدیریت رویدادها را بر عهده دارند که این امر شبکه را در برابر سانسور و دستکاری مصون می‌دارد. 
برای اعمال هر‌گونه تغییر در شبکه، لازم است اکثریت شرکت‌کنندگان تغییر مورد نظر را تأیید کنند. در گذشته، اتریوم همانند بیت‌کوین، از الگوریتم اثبات کار استفاده می‌کرد که در آن، ماینرها وظیفه‌ی تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید را داشتند. 
با این حال، پس از به‌روزرسانی مهم مرج، اتریوم به سیستم اثبات سهام گذر کرده است. فرآیند کار در مکانیسم اثبات سهام بدین شرح خواهد بود:

•    اعتبارسنجی: کاربران با قفل کردن مقدار معینی از اتر (۳۲ واحد) به‌عنوان وثیقه، به اعتبارسنج‌ها تبدیل می‌شوند. 
•   انتخاب تصادفی: اعتبارسنج‌ها به‌طور تصادفی برای ساخت بلاک جدید انتخاب می‌شوند. 
•    تأیید بلاک: اعتبارسنج منتخب، تراکنش‌ها را بررسی کرده و بلاک جدیدی را می‌سازد. 
•    پاداش: اعتبارسنجی که بلاک ساخته‌شده را تأیید می‌کند، پاداش دریافت می‌کند. 
•   مجازات: در صورت ارتکاب خطا یا ارائه اطلاعات نادرست توسط اعتبارسنج، بخشی از وثیقه‌اش کسر می‌گردد.

در سیستم اثبات سهام، مجازات‌ها به‌عنوان ابزاری برای تضمین رفتار صادقانه‌ی اعتبارسنج‌ها عمل می‌کنند. اگر اعتبارسنجی قوانین شبکه را نقض کند یا اطلاعات غلط ارائه دهد، ممکن است با مجازات‌های مختلفی مواجه شود.
در شبکه‌ی Ethereum دو دسته‌ی ارزی مختلف یافت خواهد شد. ارز اصلی این شبکه، اتر (Ether) نام دارد و با نشان ETH شناخته شده است که برای معاملات و پرداخت هزینه‌های خدمات و محاسبات در شبکه‌ی Ethereum به کار می‌رود. 
در مقابل، اتریوم کلاسیک که با نام مختصر ETC معرفی می‌شود، یک بلاک چین مجزا خواهد بود که به دنبال هاردفورک DAO (سازمان توسعه خودمختار) شکل گرفته است. این شبکه با هدف طراحی ابزاری بر اساس شبکه‌ی Ethereum تاسیس شد تا پروژه‌های دیگر در این اکوسیستم بتوانند به وسیله‌ی توافق جمعی، منابع مالی جذب نمایند.

مزایا و ویژگی‌های اتریوم

در ادامه، به ویژگی‌ها و مزایای اتریوم اشاره می‌کنیم:

•    شبکه‌ی بلاک‌چین وسیع

برجسته‌ترین ویژگی اتریوم، دامنه‌ی وسیع شبکه‌اش خواهد بود که با استفاده‌های فراوان و معاملاتی به ارزش میلیون‌ها دلار آزمایش شده‌است. این شبکه دارای بزرگ‌ترین اکوسیستم در میان شبکه‌های بلاک‌چین می‌باشد.

•    غیرمتمرکز بودن

اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز به شمار می‌رود، به این معنا که هیچ دخالتی از سوی طرف سوم وجود ندارد. این سیستم بر پایه‌ی بلاک‌چین است و تراکنش‌های همتا به همتا را فراهم می‌کند. در حالی که بسیاری از سیستم‌های دیگر به اعتماد به یک نهاد مرکزی نیاز دارند، کاربران در اتریوم می‌توانند بدون نیاز به واسط، به تبادل یا ذخیره‌سازی ارزش خود بپردازند.

•    کاربردهای گوناگون

اتریوم، نه تنها به‌عنوان یک ارز دیجیتال کاربرد دارد، بلکه در پردازش انواع مختلفی از تراکنش‌های مالی و اجرای قراردادهای هوشمند نیز استفاده می‌شود. اتر به‌عنوان سوخت شبکه‌ی اتریوم عمل می‌کند و به‌عنوان پاداش به ماینرهای شبکه پرداخت می‌گردد.

•    دسترسی و پایداری

از آن‌جا که اتریوم بر مبنای غیرمتمرکز است، در صورت خرابی یک گره، شبکه دچار مشکل نمی‌شود. این در حالی خواهد بود که سایر پلتفرم‌های محاسباتی یا وب 2 از سرورهای متمرکز استفاده می‌کنند که در صورت خرابی سرور، احتمالا با اختلالات عملکردی روبرو شوند.

•    توسعه مستمر

وجود تیم وسیعی از توسعه‌دهندگان در اتریوم که به طور پیوسته در جستجوی راه‌های نوآورانه برای بهبود شبکه و توسعه برنامه‌های کاربردی جدید هستند، یکی از نقاط قوت این پلتفرم به شمار می‌رود. 
با توجه به محبوبیت فزاینده اتریوم، این بلاک‌چین به عنوان بستری مطلوب برای بسیاری از برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز (Dapp) قدیمی و جدید انتخاب می‌شود. به‌عنوان مثال، هارد فورک لندن در سال ۲۰۲۱ و نسخه دوم اتریوم موسوم به سرنیتی (Serenity)، شاهدی بر این توسعه‌ها هستند.

•    حفظ حریم خصوصی

استفاده‌کنندگان از شبکه اتریوم می‌توانند در حین انجام تراکنش‌ها ناشناس باقی بمانند. آنها برای استفاده از اپلیکیشن‌های مبتنی بر اتریوم نیازی به ارائه اطلاعات شخصی ندارند. 

•    امنیت برتر

مانند سایر شبکه‌های غیرمتمرکز بلاک‌چین، اتریوم طوری طراحی شده است که امکان هک شدن آن بسیار دشوار خواهد بود. هکرها برای بهره‌برداری از شبکه نیاز به کنترل بیش از ۵۱ درصد گره‌ها دارند.

•    کاهش وابستگی به واسطه‌ها

شبکه غیرمتمرکز اتریوم قابلیت حذف تمامی واسطه‌ها را دارد. به عنوان مثال، برای نگارش قراردادها نیازی به حضور وکیل نیست و همچنین برای انتقال پول نیاز به مراجعه به بانک وجود ندارد. برنامه‌های مالی غیرمتمرکز که بر پایه اتریوم توسعه یافته‌اند، قدرت تصمیم‌گیری را بین کاربران پخش می‌کنند. 
به‌طور مثال، پلتفرم آوه که یک پروتکل وام‌دهی است، به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به احراز هویت و بدون شرایط پیچیده، وام‌های دیجیتال دریافت کنند. در این سیستم، دیگر نیازی به انتظار در صف یا مواجهه با بروکراسی نیست، تنها وام می‌گیرید و بازپرداخت می‌کنید!

معایب و محدودیت‌های اتریوم

در ادامه، به محدودیت‌ها و معایب اتریوم اشاره می‌کنیم:

•    رشد هزینه‌ها در شبکه

با افزایش محبوبیت اتریوم، هزینه‌های انجام تراکنش‌ها نیز بالا رفته است. هزینه‌های تراکنش در اتریوم که به‌عنوان گس شناخته می‌شوند، گاهی اوقات به شدت افزایش می‌یابند. این موضوع می‌تواند برای کاربران شبکه مشکل‌‌آفرین باشد.

•    خطر تورم

اگرچه اتریوم محدودیت سالانه‌ای برای تولید اتر دارد (سالانه ۱۸ میلیون اتر) اما هیچ حد و مرزی برای تعداد کل توکن‌های قابل عرضه تعیین نشده است. این امر باعث می‌شود که اتریوم به‌لحاظ عملکردی شباهت‌هایی به دلار داشته باشد و اعتماد به آن به اندازه بیت‌کوین نباشد. 
با این حال، در هارد فورک لندن، راهکاری برای این مشکل در نظر گرفته شد که بر اساس آن در هر تراکنش مقداری از گس مصرفی سوزانده خواهد شد.

•    چالش‌های مقیاس‌پذیری

از دیگر مسائل مهم اتریوم، مقیاس‌پذیری آن است؛ زیرا با افزایش تقاضا، احتمالا شبکه با ازدحام مواجه شود که این امر سرعت تراکنش‌ها را کاهش داده و هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.

•    مشکلات در یادگیری برای توسعه‌دهندگان

برای کسانی که می‌خواهند از سیستم‌های متمرکز به فناوری‌های غیرمتمرکز مهاجرت کنند، یادگیری برنامه‌نویسی در شبکه اتریوم شاید دشوار باشد.

•    آینده‌ای نامعلوم

اتریوم به طور مداوم در حال تکامل و تغییر است. توسعه اتریوم ۲ به معنای افزودن قابلیت‌های جدید به شبکه و رفع برخی مسائل مقیاس‌پذیری بود. با این حال، این به‌روزرسانی‌های عمده می‌توانند شک و تردیدهایی را در مورد آینده نرم‌افزارها و معاملات موجود ایجاد کنند، اما این بدان معنا نیست که باید اهداف اتریوم را نادیده بگیریم.

استخراج اتریوم چیست و چطور انجام می‌شود؟

استخراج اتریوم، به روشی شبیه به استخراج بیت‌کوین انجام می‌شد؛ به این صورت که نودهای شبکه‌ی اتریوم با حل کردن مسائل ریاضی و مصرف انرژی، بلوک‌های جدیدی را به شبکه اضافه می‌کردند. این فرآیند استخراج در شبکه‌ی اتریوم به دلیل رقابت بین تعداد زیادی از نودها، نیازمند سخت‌افزارهای پیشرفته بود و میزان قابل توجهی انرژی را مصرف می‌کرد. 
با این حال، با معرفی الگوریتم اثبات سهام (PoS)، اتریوم به سمت تغییر استراتژی حرکت کرد. پیش از این تغییرات، اتریوم با استفاده از الگوریتم اثبات کار (PoW) عمل می‌کرد. 
در سیستم PoW، کامپیوترها باید مقادیر قابل توجهی از انرژی و زمان را برای تأیید صحت تراکنش‌ها صرف کنند. با ارتقاء به اتریوم ۲.۰، این شبکه از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کند که موجب کاهش مصرف انرژی می‌شود.

اتریوم 2.0 چیست؟

حال، شاید برایتان این سوال پیش بیاید که اتریوم 2.0 چیست؟ پلتفرم اتریوم که میزبان تعداد زیادی از پروژه‌هاست، در طول سال‌های گذشته بارها با حجم عظیمی از تراکنش‌ها روبرو شده که این امر مسئله‌ی مقیاس‌پذیری شبکه را بیشتر نمایان می‌سازد. 
در سال ۲۰۱۷، استفاده از این شبکه برای عرضه‌های اولیه سکه (ICO) و در سال ۲۰۲۱ برای تولید توکن‌های غیرمثلی (NFT) باعث شد که اتریوم در دوره‌ای با تعداد فراوانی تراکنش مواجه گردد. در چنین وضعیتی، مشکلاتی چون هزینه‌های بالای تراکنش و کاهش سرعت شبکه، نارضایتی کاربران را به دنبال داشت. 

توسعه‌دهندگان شبکه با هدف رفع این موانع، در پی به‌روزرسانی شبکه بودند. اتریوم ۲.۰ مجموعه‌ای از تحولات و به‌روزرسانی‌ها در شبکه اتریوم را شامل می‌شود که موجب حل چالش‌های اصلی این بستر شده است. 
این به‌روزرسانی‌های اساسی در سه مرحله طراحی و اجرا شده‌اند تا پلتفرم را به‌طور کلی سریع‌تر، قابل مقیاس‌پذیری بیشتر و دوستدار محیط‌زیست نمایند. در نسخه جدید اتریوم، اتریوم ۲.۰، از الگوریتم اثبات سهام به‌جای الگوریتم اثبات کار استفاده می‌شود. 
این روش، که اجماع اثبات سهام نام دارد، به‌عنوان یکی از خصوصیات برجسته اتریوم ۲.۰ به شمار می‌رود. بر خلاف استخراج معمولی که انرژی زیادی مصرف می‌کند، اتریوم ۲.۰ به سوی استفاده از الگوریتم اجماع PoS پیش خواهد رفت. 
در این سیستم، استخراج‌کنندگان توسط اعتبارسنج‌ها جایگزین می‌شوند؛ افرادی که داده‌های بلاک‌چین اتریوم را نگهداری کرده و تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند که عملاً نوعی دیگر از گره‌ها به حساب می‌آیند. در ادامه، به تشریح مراحل مختلف به‌روزرسانی شبکه اتریوم خواهیم پرداخت:

1.    زنجیره‌ی بیکن (Beacon Chain) : در این فاز، کاربران آغاز به انباشتن اتر کردند تا زیربنای اتریوم ۲.۰ را فراهم آورند. در واقع، در این مرحله، دارندگان اتر قادر شدند به عنوان اعتبارسنج‌های شبکه عمل کنند.
2.    شاردینگ (Sharding) : در حالت عادی، برای تأیید یک تراکنش، نیاز است که تمامی گره‌های شبکه آن را تأیید کنند که این فرآیند انرژی بسیار زیادی از شبکه مصرف می‌کند.  در این فاز، شبکه به چندین بخش کوچک‌تر موسوم به شارد تقسیم می‌شود (شبکه اتریوم به ۶۴ شارد تقسیم شده است) که این امر به حل مشکل مقیاس‌پذیری شبکه کمک خواهد کرد.
3.    مرج (The Merge) : در فاز مرج، که به معنای ادغام و ترکیب است، زنجیره‌ی بیکن که اولین گام در توسعه اتریوم بود، با شبکه اصلی اتریوم ادغام شد و در نتیجه الگوریتم اجماع شبکه از PoW به PoS تغییر یافت. این مرحله در نیمه‌ی ماه سپتامبر سال ۲۰۲۲ انجام شد و امکان استخراج در این شبکه را برای همیشه متوقف ساخت.

قیمت اتریوم چگونه تعیین می‌گردد؟

همانند دیگر ارزهای دیجیتال و پدیده‌های موجود در بازارهای مالی، قیمت هر دارایی، به‌ویژه اتریوم، تحت تأثیر میزان عرضه و تقاضا در بازار قرار می‌گیرد. در بازار ارزهای دیجیتال نیز، همانند بازار بورس و سهام، دفترچه‌ای از سفارش‌های خرید و فروش وجود دارد که این سفارش‌ها قیمت‌ها را شکل می‌دهند. 
بنابراین، افزایش تقاضا برای خرید اتریوم منجر به افزایش قیمت آن شده و در مقابل، افزایش تقاضا برای فروش، قیمت را کاهش می‌دهد. از طرف دیگر، اتریوم به دلیل تنوع بالای کاربردهای خود، در معاملات متعدد برنامه‌های غیرمتمرکز که بر بستر بلاک چین اتریوم ساخته شده‌اند، به‌کار می‌رود. 
در نتیجه، با افزایش تعداد تراکنش‌های انجام شده بر روی شبکه اتریوم، هزینه‌های تراکنش نیز بالا می‌رود، چرا که این هزینه‌ها نیز بر پایه عرضه و تقاضای شبکه تعیین می‌شوند. دیگر عوامل مؤثر بر قیمت اتریوم عبارتند از:

•     توجه و پوشش خبری توسط رسانه‌های اجتماعی 
•     افزایش آگاهی عمومی نسبت به ارزهای دیجیتال و کاربردهای شبکه اتریوم 
•     رشد تعداد تراکنش‌های انجام شده در شبکه 
•     نوسانات قیمت بیت‌کوین 
•     وضع قوانین و مقررات جدید توسط دولت‌ها 
•     افزایش تعداد توکن‌های ERC-20 که به افزایش کارایی شبکه اتریوم کمک می‌کنند

همچنین، تحلیل‌گران بازار بر این باورند که توسعه فناوری‌های نوظهور و پروژه‌های زیرساختی مرتبط با اتریوم می‌تواند در آینده نقش مهمی در شکل‌گیری قیمت این ارز دیجیتال ایفا کند، زیرا این تکنولوژی‌ها و پروژه‌ها به بهبود و گسترش کاربرد اتریوم کمک می‌کنند.

قرارداد هوشمند اتریوم

قراردادهای هوشمند، به‌طور کلی بخشی از کد هستند که در شبکه بلاک‌چین اتریوم جایگذاری می‌شوند تا از آن‌ها برای برنامه‌ریزی و اجرای امور متنوع استفاده شود. این قراردادها یک ساختار و پروتکل را فراهم می‌آورند برای انجام داد و ستد‌ها و تنظیم قراردادها به شکلی مطمئن و محکم، بدون نیاز به وجود یک واسطه. 

معاملات انجام شده از طریق این قراردادها قابل پیگیری، دائمی و برگشت‌ناپذیر هستند. در این شبکه، هیچ فرد یا نهادی نمی‌تواند به توقف اجرای یک قرارداد هوشمند دست بزند، مگر اینکه کل شبکه اتریوم از بین برود! 
این مفهوم برای نخستین بار توسط نیک سابو، دانشمند کامپیوتر و رمزنگار، در سال ۱۹۹۶ مطرح شد. سابو به دنبال یک راه‌حل قابل اطمینان و امن برای انجام قراردادها در فضای دیجیتال بود و هدفش این بود که قراردادهای سنتی را از نظر هزینه و امنیت بهبود بخشد. 
قراردادهای هوشمند عملکردی کامپیوتری دارند که برای تأیید دیجیتال، تسهیل، اجرا و مذاکره قراردادها بدون نیاز به واسطه استفاده می‌شود. این امکان را به کاربران می‌دهد تا برنامه‌ها و خدمات را بر پایه یک پلتفرم غیرمتمرکز ایجاد کنند و تعاملاتی را بدون نیاز به نهادهای رسمی انجام دهند. 

ماشین مجازی اتریوم

ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine یا EVM) به‌عنوان پردازش‌گر اصلی شبکه اتریوم عمل می‌کند و به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا قراردادهای هوشمند را بسازند و نودها را قادر می‌سازد تا با این قراردادها تعامل داشته باشند. 
توسعه‌دهندگان از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی برای نوشتن اسمارت کانترکت‌ها استفاده می‌کنند. EVM این کدها را به فرمتی تبدیل خواهد کرد که برای کامپیوترها قابل فهم باشد. هر نود در شبکه اتریوم دارای EVM خود است. 
کاربران برای برقراری ارتباط با شبکه اتریوم از طریق نودها عمل می‌کنند و می‌توانند با ایجاد یک کیف پول، این تعامل را امکان‌پذیر سازند. وقتی اترها (یا هر توکن ERC20 دیگر) منتقل می‌شوند، بلاکچین موجودی کاربر را به‌روزرسانی می‌کند تا تغییرات در مالکیت رمزارزهای آن‌ها را نشان دهد. 
یکی از ویژگی‌های مهم EVM تورینگ‌کامل بودن آن است که به معنای توانایی انجام تقریباً هر نوع محاسبه با منابع کافی خواهد بود.

گس اتریوم چیست؟

هزینه‌ی شبکه یا به اصطلاح گس در اتریوم، هزینه‌ای است که کاربران برای اجرای تراکنش‌های خود در بلاک‌چین اتریوم پرداخت می‌کنند. این هزینه، در واقع، هزینه‌ی انرژی مورد نیاز برای اجرای قراردادهای هوشمند خواهد بود و با واحد گوئی یا گوئِی (Gwei) سنجیده می‌شود. 
یک اتر برابر با یک میلیارد گوئی خواهد بود. هزینه‌ی گس در شبکه‌ی اتریوم پیوسته در نوسان است و نمی‌توان برای تراکنش‌ها هزینه‌ی ثابتی تعیین کرد. میزان گس بستگی به درجه‌ی پیچیدگی قراردادهای هوشمند و ترافیک شبکه دارد؛ بدین معنا که هزینه‌ی یک تراکنش ساده نسبت به یک تراکنش در پلتفرم‌های وام‌دهی بلاک‌چینی، کمتر خواهد بود. 
هزینه گس لازم برای اجرای یک فعالیت در شبکه اتریوم به چندین عامل وابسته است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

•     نوع فعالیت: فعالیت‌های مختلف، مثل اجرای قراردادهای هوشمند پیچیده، به میزان گس بیشتری نیاز دارند در مقایسه با فعالیت‌های ساده‌تر مانند انتقال اتر. 
•     حجم اطلاعات: مقدار داده‌هایی که در یک فعالیت وجود دارد، می‌تواند بر مقدار گس مورد نیاز تأثیر بگذارد. 
•    ترافیک شبکه: در مواقعی که شبکه شلوغ است، میزان گس مورد نیاز برای انجام فعالیت‌ها افزایش می‌یابد.

باید بدانید که با استفاده از ابزارهای آنلاین قابل دسترس، می‌توانید میزان گس مورد نیاز برای انجام یک فعالیت خاص را محاسبه کنید.

تفاوت اتر و اتریوم در چیست؟

همان‌گونه که پیش‌تر بیان شد، اتریوم یک پلتفرم مبتنی بر فناوری بلاک‌چین است که قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز را دارد. توسعه‌دهندگان قادرند به ساخت و گسترش dAppها بر روی این شبکه بپردازند. 
انواع مختلفی از پروژه‌های رمزنگاری شده در حوزه‌هایی نظیر متاورس، توکن‌های NFT و پروتکل‌های دیفای بر بستر اتریوم توسعه یافته‌اند. اتریوم به‌عنوان بزرگ‌ترین میزبان برای برنامه‌های غیرمتمرکز و توکن‌های دیجیتالی شناخته شده است. 
اتر که با نماد ETH شناخته می‌شود، رمزارز اصلی این شبکه خواهد بود. رمزارز ETH در جابه‌جایی‌ها و معاملات درون پلتفرم اتریوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. هزینه هر تراکنشی که در شبکه اتریوم انجام می‌شود نیز با این رمزارز پرداخت می‌گردد. 
علاوه بر این، اتر را می‌توان به‌عنوان ستون فقرات این شبکه در نظر گرفت، چرا که این رمزارز نقش کلیدی در حفظ خصوصیت غیرمتمرکز شبکه داشته و به‌عنوان سوخت اصلی برای فعالیت‌های شبکه عمل می‌کند. 
برای فعال‌سازی برنامه‌های غیرمتمرکز و استفاده از خدمات موجود بر بلاک‌چین اتریوم، استفاده از رمزارز ETH ضروری است. همچنین، هر برنامه‌ای که بر روی این شبکه اجرا می‌شود برای ثبت داده‌های خود در بلاک‌چین به اتر نیاز دارد.

بهترین کیف پول‌ها برای نگهداری اتریوم

در عرصه‌ی رمزارزها، داشتن یک کیف‌پول برای حفظ و ذخیره‌سازی دارایی‌های دیجیتالی ضروری خواهد بود. کیف‌پول عبارت است از نرم‌افزاری که در آن امکان نگهداری، انجام معاملات و مشاهده‌ی موجودی ارزهای رمزنگاری شده‌ی شما فراهم می‌شود. 
تفاوت اصلی کیف‌پول دیجیتالی با حساب‌های بانکی در این خواهد بود که مسئولیت نگهداری و حفاظت از آن به‌طور کامل بر عهده‌ی خود شما خواهد بود، نه بانک. هنگام نگارش این مطلب، اتریوم پس از بیت‌کوین به‌عنوان پرطرفدارترین رمزارز شناخته می‌شود؛ بنابراین در ادامه به معرفی چند نمونه از کیف‌پول‌های اتریوم خواهیم پرداخت. 
با این حال، در هنگام انتخاب یک رمزارز، باید به معیارهایی نظیر امنیت، تعداد کاربران و بازخوردهای آن‌ها توجه کنید. به طور کلی، محبوب‌ترین کیف‌پول‌های اتریوم عبارتند از:

1.     کیف پول تراست ولت (برای موبایل و به صورت نرم‌افزاری) 
2.    کیف پول متامسک (نرم‌افزار و افزونه برای مرورگرها) 
3.     کیف پول فانتوم (نرم‌افزار، افزونه مرورگر)
4.    کیف پول Ledger (به شکل سخت‌افزاری) 
5.    ولت اکسودوس (نرم‌افزاری، مخصوص موبایل و دسکتاپ)
6.     کیف پول ترزور (سخت‌افزاری)  
7.    مای اتر ولت (نرم‌افزاری و قابل دسترسی از طریق وب) 
8.    کیف پول فانتوم (نرم‌افزار، افزونه مرورگر)

هنگام استفاده از این کیف‌پول‌ها، یک عبارت بازیابی شامل 12 یا 24 کلمه تصادفی به شما ارائه می‌شود که باید آن را در مکانی امن یادداشت بردارید. این عبارت امکان دسترسی به دارایی‌های شما در سایر کیف‌پول‌ها را فراهم می‌کند.

بیت کوین و اتریوم چه شبا‌هت‌ها و تفاوت‌هایی دارند؟

بیت‌کوین دارای بالاترین ارزش بازار در میان تمامی رمزارزها است و اتریوم نیز به‌عنوان دومین رمزارز پرارزش، پس از بیت‌کوین قرار می‌گیرد. اصطلاح «بیت‌کوین» هم به شبکه بلاک‌چین آن و هم به خود رمزارز BTC اشاره دارد. 
در مورد بلاک‌چین اتریوم، «اتریوم» به شبکه اشاره می‌کند و «اتر» نام رمزارز بومی این شبکه است. در ادامه به شباهت‌ها و تفاوت‌های این دو رمز‌ارز اشاره می‌کنیم.

شباهت‌های بیت‌کوین و اتریوم

شباهت‌های بیت کوین و اتریوم عبارتند از:

1.     هر دو در کیف پول‌های دیجیتال ذخیره می‌شوند: برای نگهداری بیت‌کوین و اتر، استفاده از کیف پول‌های دیجیتال ضروری است.
2.     هر دو رمزارز هستند:بیت کوین و اتر، هر دو رمزارزهای غیرمتمرکزی هستند که در صرافی‌های آنلاین قابل معامله‌اند.
3.     هر دو شبکه به‌صورت عمومی و بدون نیاز به اخذ مجوز فعالیت می‌کنند: شبکه اتریوم نیز، همانند بیت‌کوین، برای عموم قابل دسترس خواهد بود و هر فردی می‌تواند بدون نیاز به دریافت اجازه از هر نهادی، تراکنش‌ها یا قراردادهای هوشمند را بر روی آن اجرا کند. اتریوم به‌طور کامل شفاف، آزاد و در دسترس عموم است.
4.     هر دوی این شبکه‌ها دارای بلاک‌چین‌های مستقلی هستند: هم بیت‌کوین و هم اتر، دارای بلاک‌چین مستقل هستند، به‌عنوان مثال، بیت‌کوین روی بلاک‌چین خود عمل می‌کند. اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند در این بلاک‌چین‌ها ثبت می‌شود.
    

تفاوت‌های بیت‌کوین و اتریوم

تفاوت‌های بیت کوین و اتریوم عبارتند از:

1.     هدف از خلقت: بیت‌کوین به‌عنوان اولین سیستم پولی دیجیتال، غیرمتمرکز و توزیع‌شده، ایجاد شده است که تنها به‌عنوان پول عمل می‌کند. در حالی که اتریوم، فراتر از این مفهوم، امکان اجرای کدهای کامپیوتری به‌صورت غیرمتمرکز را (موسوم به قراردادهای هوشمند) فراهم آورده است که این امر اجازه می‌دهد علاوه بر مبادلات مالی، سایر فعالیت‌ها نیز به‌صورت غیرمتمرکز اجرا شوند.
2.     حد نصابی برای تعداد واحدهای اتر وجود ندارد: یکی از تفاوت‌های بارز میان بیت کوین و اتریوم، محدودیت عرضه‌ی آن‌ها است. بر اساس قوانین بیت کوین، تنها ۲۱ میلیون واحد از این ارز دیجیتال قابل استخراج خواهد بود؛ اما اتریوم با چنین محدودیتی روبرو نمی‌شود. این به این معنا نیست که اتریوم با تورم بی‌کنترل روبرو خواهد شد؛ زیرا تورم سالانه‌ی اتر محدود و مشخص می‌باشد و معمولاً حدود ۴ درصد است که بسته به شرایط می‌تواند کمی بیشتر یا کمتر گردد.
3.     معاملات اتریوم سرعت بالاتری دارند: معمولاً، معاملات روی بلاک چین Ethereum نسبت به بیت کوین سریع‌تر تایید می‌شوند. اگر معامله‌ای در شبکه‌ی اصلی بیت کوین با کارمزد استاندارد انجام دهید، ممکن است تا یک ساعت زمان نیاز باشد تا تایید شود؛ درحالی‌که در اتریوم، تایید معاملات معمولاً تنها چند ثانیه طول می‌کشد.
    

استاندارد‌های ساخت توکن اتریوم

در اکوسیستم اتریوم، برای جلوگیری از قطع ارتباط بین مؤلفه‌های مختلف، استانداردهای توسعه‌ای متعددی در نظر گرفته شده‌اند که توسعه‌دهندگان بر اساس آن‌ها فعالیت می‌کنند. در این شبکه، هر استاندارد توسعه به صورت پیشنهاد بهبود اتریوم (EIP) تعریف و پس از کسب رأی مثبت از جامعه، به اجرا درمی‌آید. 
این پیشنهادات بهبود به سه دسته استاندارد، متا و اطلاعاتی تقسیم‌بندی می‌شوند. در ادامه، به معرفی برخی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین استانداردهای توکن‌سازی در اتریوم پرداخته‌ایم:

•    ERC-20

شبکه اتریوم erc20 که وسیع‌ترین کاربرد را در میان استانداردهای توکن‌سازی دارد، برای ساخت توکن‌های قابل تعویض طراحی شده است. توکن‌های معروفی مثل UNI (توکن بومی و حاکمیتی یونی‌سواپ)، LINK (توکن بومی چین‌لینک)، و AAVE (توکن حاکمیتی پروتکل وام‌دهی آوه) با استفاده از این استاندارد تولید شده‌اند.

•    استاندارد ERC-777

این فرمت به کاربران امکان می‌دهد تا ویژگی‌های اضافی به توکن‌های خود افزوده کنند (مثلاً یک قرارداد میکسر) که به تأمین حریم خصوصی بیشتر در معاملات کمک می‌کند، یا یک ویژگی بازیابی که امکان بازگرداندن کلیدهای خصوصی در صورت از دست دادن آن‌ها را فراهم می‌آورد.

•    ERC-721

این استاندارد خاص برای تولید توکن‌های بی‌همتا یا NFTها طراحی گردیده است.

•    استاندارد ERC-4626

این یک استاندارد برای صندوق‌های توکنیزه شده خواهد بود که به منظور بهینه‌سازی و همگرایی پارامترهای فنی مورد نیاز برای صندوق‌های پوشش ریسک طراحی شده است.

•    استاندارد ERC-725

این فرمت برای ایجاد هویت‌های مبتنی بر فناوری بلاکچین ساخته شده است. قراردادهای هوشمند که بر اساس این استاندارد طراحی می‌شوند، قابلیت داشتن چندین کلید را دارند و می‌توانند با دیگر قراردادها ارتباط برقرار کنند. از این قراردادها برای تعریف هویت انسان‌ها، دستگاه‌ها و اشیاء استفاده می‌شود.

•    استاندارد ERC-827

این استاندارد به دارندگان توکن اجازه می‌دهد تا توکن‌های خود را به افراد ثالث منتقل کنند، بدین ترتیب که افراد ثالث می‌توانند از توکن‌ها استفاده کنند. به عبارت دیگر، این استاندارد امکان انتقال دسترسی به استفاده از توکن‌ها به طرف‌های سوم را فراهم می‌آورد.

•    استاندارد ERC-621

این استاندارد برای امکان تغییر در کل حجم عرضه توکن‌ها طراحی شده است. کاربران می‌توانند به‌واسطه آن، میزان عرضه توکن‌های خود را کم یا زیاد کنند؛ این فرآیند فقط توسط صاحب یا صاحبان قرارداد یا توسط کاربران مورد اعتماد انجام پذیر است.

پیش‌بینی درباره آینده اتریوم

شبکه اتریوم، مشابه دیگر ارزهای دیجیتالی نظیر بیت کوین، بر پایه مکانیسم اثبات کار استوار است. در این سیستم، قدرت پردازشی استخراج‌کنندگان برای تأیید تراکنش‌ها و تضمین امنیت شبکه استفاده می‌شود و ماینرها به‌علاوه در قبال مشارکت خود پاداش قابل توجهی دریافت می‌کنند. 
پیش‌بینی قیمت اتریوم با توجه به کاربردهای گسترده‌ای که این پلتفرم در آینده خواهد داشت، دشوار است. با این‌حال، بسیاری از تحلیل‌های انجام‌شده نشان‌دهنده روند افزایشی و مثبتی برای این ارز دیجیتال در آینده هستند. 
برخی معتقدند که اتریوم در سال‌های اخیر باید بر چالش‌های مالی خود غلبه کند. برای بسیاری از کاربران، اتریوم پیش از آنکه به‌عنوان یک ارز دیجیتال شناخته شود، به‌عنوان یک پلتفرم برای برنامه‌های غیرمتمرکز و یک شبکه بلاک چین مطرح بوده است. 
علی‌رغم اینکه اتریوم نیز مانند بیت کوین با مشکلات مقیاس‌پذیری دست‌وپنجه نرم می‌کند و تنها توانایی پردازش ۱۵ تراکنش در هر ثانیه را دارد، همچنان به‌عنوان دومین ارز دیجیتال بازار از نظر حجم سرمایه شناخته می‌شود.

آیا اتریوم قانونی است؟

پاسخ به این پرسش که آیا اتریوم در قانونی است یا خیر، می‌تواند هم مثبت و هم منفی باشد! احتمالاً الان این پاسخ برایتان جای تعجب داشته باشد که چرا چنین خواهد بود؟ در ایران، تاکنون هیچ قانون مشخصی برای استفاده از ارزهای دیجیتال وضع نشده و هنوز وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال کاملاً روشن نیست.
در حالی که در سطح بین‌المللی، برخی کشورها به طور کامل از اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌کنند، برخی دیگر مخالفت‌هایی دارند. به عنوان مثال، در دوره ریاست جمهوری آقای ترامپ در آمریکا، استفاده از بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به عنوان غیرقانونی اعلام شد. 
اما در کشوری مانند چین، ارزهای دیجیتال نه تنها غیرقانونی نیستند، بلکه در برخی مواقع به منزله پول رایج نیز عمل می‌کنند.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم، به سوال اتریوم چیست؟ پاسخ دهیم و به بررسی کامل آن بپردازیم. با پیشرفت اتریوم به نسخه‌ی 2.0، شاهد بهبودهای قابل توجهی در مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه‌های معاملاتی و تقویت امنیت بوده‌ایم. 
اتریوم که به‌عنوان یکی از عظیم‌ترین اکوسیستم‌های بلاک‌چین شناخته می‌شود و بر اساس قراردادهای هوشمند عمل می‌کند، همچنان در کنار توسعه‌دهندگان و کاربران برای ایجاد تحولات اساسی در صنعت بلاک‌چین قرار دارد و نقش برجسته‌ای در این عرصه ایفا می‌کند.
در پایان، شما را دعوت می‌کنیم تا نظرات خود را درباره‌ی رمزارز اتریوم، با ما به اشتراک بگذارید تا با تبادل تجربیات، در نهایت همگی بتوانیم معاملات بهینه‌تری را در بازار تجربه کنیم.