دامیننس ارز دیجیتال چیست و چه نقشی در بازار دارد؟

در سال‌های اخیر، بازار ارزهای دیجیتال به یکی از پویاترین و جذاب‌ترین بازارهای مالی جهان تبدیل شده است. در این فضای گسترده و پرنوسان، شناخت شاخص‌هایی که رفتار سرمایه‌گذاران و روند کلی بازار را نشان می‌دهند اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از مهم‌ترین این شاخص‌ها «دامیننس» است؛ معیاری که قدرت و سهم یک ارز دیجیتال را نسبت به کل بازار نشان می‌دهد. 
دامیننس می‌تواند نشانه‌ای از جریان نقدینگی، میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران و حتی آغاز یا پایان چرخه‌های بزرگ بازار باشد. هدف این مقاله، ارائه‌ی درکی کامل و کاربردی از مفهوم دامیننس، انواع آن و نحوه استفاده از این شاخص در تحلیل روندها و تصمیم‌گیری‌های معاملاتی است تا هر تریدر بتواند با دیدی دقیق‌تر در بازار کریپتو فعالیت کند.

دامیننس (Dominance) چیست؟

دامیننس در بازار ارز دیجیتال به‌معنای «سهم یک ارز از کل ارزش بازار کریپتو» است. این شاخص نشان می‌دهد که چه مقدار از سرمایه موجود در بازار، متعلق به یک کوین یا توکن مشخص است و سرمایه‌گذاران تا چه اندازه برای آن ارز اهمیت قائل هستند. دامیننس معمولاً برای ارزهایی مانند بیت‌کوین، اتریوم، تتر و همچنین برای گروه آلت‌کوین‌ها اندازه‌گیری می‌شود و نقش مهمی در تحلیل جریان پول و احساسات بازار دارد.
در واقع، دامیننس نشان‌دهندهٔ قدرت یک ارز در مقایسه با کل بازار است. به‌عنوان مثال، اگر دامیننس بیت‌کوین ۵۰ درصد باشد، یعنی نیمی از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال متعلق به بیت‌کوین است. این شاخص به ما کمک می‌کند بفهمیم سرمایه‌گذاران در حال تمرکز روی یک دارایی خاص هستند یا پول در میان سایر ارزها پخش شده است. افزایش دامیننس معمولاً به‌معنای حرکت سرمایه از آلت‌کوین‌ها به ارزهای قدرتمندتر است و کاهش آن نشان‌دهندهٔ افزایش توجه به آلت‌کوین‌هاست.
تفاوت مهمی میان «دامیننس یک کوین» و «دامیننس کل بازار» وجود دارد. دامیننس یک کوین صرفاً سهم همان ارز را نشان می‌دهد، اما وقتی از «دامیننس بازار» صحبت می‌کنیم، معمولاً منظور دامیننس گروه‌های بزرگ مانند بیت‌کوین دامیننس، تتر دامیننس یا آلت‌کوین دامیننس است که هرکدام برای تحلیل شرایط کلی بازار کاربرد متفاوتی دارند. این تفاوت‌ها باعث می‌شوند که تحلیل‌گران بتوانند با نگاهی دقیق‌تر روندهای اصلی بازار را شناسایی کرده و تصمیم‌های منطقی‌تری بگیرند.

دامیننس بیت‌کوین چیست؟

دامیننس بیت‌کوین (BTC Dominance) شاخصی است که نشان می‌دهد چه درصدی از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال متعلق به بیت‌کوین است. ازآنجاکه بیت‌کوین نخستین و بزرگ‌ترین ارز دیجیتال جهان است، میزان دامیننس آن نقش بسیار مهمی در تعیین جهت کلی بازار دارد. وقتی درباره دامیننس بیت‌کوین صحبت می‌کنیم، در واقع درباره نفوذ و قدرت این ارز در مقایسه با تمام آلت‌کوین‌ها سخن می‌گوییم.
اهمیت دامیننس بیت‌کوین از آن‌جا ناشی می‌شود که این شاخص می‌تواند وضعیت جریان نقدینگی و میزان ریسک‌پذیری معامله‌گران را به‌خوبی نشان دهد. افزایش BTC.D معمولاً به این معناست که سرمایه‌گذاران در حال خروج از آلت‌کوین‌ها و ورود به دارایی امن‌تری مانند بیت‌کوین هستند؛ رفتاری که اغلب در دوران‌های ترس، رکود یا اصلاح بازار مشاهده می‌شود. در مقابل، کاهش دامیننس بیت‌کوین به‌طور معمول نشانه‌ای از ورود پول به آلت‌کوین‌هاست و می‌تواند آغاز دوره‌ای به نام «آلت‌سیزون» را رقم بزند.
تاریخ بازار کریپتو مثال‌های زیادی از تغییرات دامیننس دارد. برای نمونه، در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ زمانی که آلت‌کوین‌ها رشدهای انفجاری را تجربه کردند، دامیننس بیت‌کوین کاهش شدید داشت. برعکس، در دوران‌های سقوط شدید بازار مانند سال ۲۰۱۸ یا نیمه اول ۲۰۲۲، دامیننس بیت‌کوین افزایش یافت، زیرا سرمایه‌گذاران ترجیح دادند دارایی‌های پرریسک را بفروشند و ارزش خود را در بیت‌کوین حفظ کنند. به همین دلیل، رصد نمودار دامیننس بیت‌کوین یکی از ابزارهای کلیدی درک رفتار سرمایه‌گذاران و تشخیص روندهای بزرگ بازار است.

دامیننس تتر چیست و چرا مهم است؟

دامیننس تتر (USDT Dominance) شاخصی است که نشان می‌دهد چند درصد از ارزش کل بازار کریپتو در قالب تتر—بزرگ‌ترین استیبل‌کوین جهان—نگهداری می‌شود. تتر به دلیل ثابت‌بودن قیمتش و ماهیت کم‌ریسک‌تر، به‌عنوان پناهگاه امن سرمایه‌گذاران در دوران نوسانات شدید شناخته می‌شود. بنابراین افزایش یا کاهش دامیننس تتر، در واقع میزان تمایل بازار به «نقد ماندن» یا «سرمایه‌گذاری کردن» را نشان می‌دهد.
اهمیت این شاخص از آنجا ناشی می‌شود که USDT.D مستقیماً احساسات بازار را منعکس می‌کند. زمانی که دامیننس تتر افزایش می‌یابد، به‌معنای آن است که معامله‌گران در حال تبدیل دارایی‌های خود به استیبل‌کوین هستند؛ رفتاری که معمولاً همراه با ترس، انتظار ریزش یا عدم قطعیت نسبت به آینده بازار رخ می‌دهد. در این حالت، نقدینگی از بازار خارج نمی‌شود، بلکه در حالت انتظار باقی می‌ماند تا در زمان مناسب دوباره وارد شود.
در مقابل، کاهش دامیننس تتر نشان‌دهنده ورود سرمایه به بیت‌کوین یا آلت‌کوین‌هاست و معمولاً با شروع موج‌های صعودی همراه می‌شود. از این نظر، USDT Dominance در کنار BTC Dominance به یک ابزار تحلیلی قدرتمند تبدیل شده است؛ زمانی که تتر دامیننس کاهش پیدا می‌کند و در همان زمان دامیننس بیت‌کوین نیز افت دارد، احتمال آغاز آلت‌سیزون بسیار بالا می‌رود.
به‌طور خلاصه، دامیننس تتر معیاری حیاتی برای سنجش میزان ترس، احتیاط و نقدینگی در بازار است و تحلیل دقیق آن می‌تواند زمان ورود پول هوشمند و آغاز روندهای جدید را آشکار کند.

دامیننس آلت‌کوین‌ها چیست؟

دامیننس آلت‌کوین‌ها (Altcoin Dominance) شاخصی است که سهم مجموع آلت‌کوین‌ها به‌جز بیت‌کوین؛ را از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال نشان می‌دهد. این شاخص به ما می‌گوید چه میزان از سرمایه موجود در بازار به پروژه‌هایی غیر از بیت‌کوین اختصاص یافته است و در نتیجه می‌تواند معرف میزان ریسک‌پذیری و تمایل سرمایه‌گذاران به ورود در ارزهای نوپا یا فناوری‌های جدید باشد.
افزایش دامیننس آلت‌کوین‌ها معمولاً نشان می‌دهد که سرمایه در حال خروج از بیت‌کوین و حرکت به سمت ارزهای کوچک‌تر است؛ رفتاری که اغلب در دوران خوش‌بینی، رشد شدید بازار و افزایش هیجان در میان معامله‌گران رخ می‌دهد. زمانی که آلت‌کوین‌ها رشد گسترده‌ای را تجربه می‌کنند، دامیننس آن‌ها بالا می‌رود و این اتفاق معمولاً نشانه آغاز یا ادامه دوره‌ای است که به آن «آلت‌سیزون» یا فصل رشد آلت‌کوین‌ها گفته می‌شود.
از طرف دیگر، کاهش دامیننس آلت‌کوین‌ها اغلب با ورود شدید سرمایه به بیت‌کوین و کم‌شدن علاقه بازار به پروژه‌های کوچک‌تر همراه است. این حالت معمولاً در زمان‌های ترس، سقوط بازار یا دوران عدم اطمینان اتفاق می‌افتد؛ زیرا معامله‌گران ترجیح می‌دهند به‌جای سرمایه‌گذاری در ارزهای پرریسک، سرمایه خود را در بیت‌کوین یا حتی استیبل‌کوین‌ها نگه دارند.
دامیننس آلت‌کوین‌ها یکی از ابزارهای کلیدی تحلیلگران برای تشخیص زمان مناسب خرید یا فروش آلت‌کوین‌هاست. مقایسه این داده با نمودار BTC.D و USDT.D می‌تواند تصویری کامل از جریان پول، قدرت بازار و احتمال شروع موج‌های صعودی یا نزولی ارائه دهد.

دامیننس چگونه محاسبه می‌شود؟

دامیننس یک ارز دیجیتال از طریق مقایسه ارزش بازار (Market Cap) آن با ارزش کل بازار کریپتو محاسبه می‌شود. مارکت‌کپ هر ارز برابر است با «قیمت لحظه‌ای» ضرب در «تعداد در گردش»، و همین عدد پایه اصلی تشکیل دامیننس است. بنابراین دامیننس درواقع سهم یک دارایی از کل ارزش موجود در بازار را نشان می‌دهد.
فرمول دقیق محاسبه دامیننس در ارز دیجیتال، عبارت است از:

• دامیننس = (مارکت‌کپ یک ارز / مارکت‌کپ کل بازار) × 100

برای مثال، فرض کنید مارکت‌کپ بیت‌کوین ۵۰۰ میلیارد دلار و مارکت‌کپ کل بازار ۱۰۰۰ میلیارد دلار باشد. در این صورت:

• BTC Dominance = (500 / 1000) × 100 = 50%

این یعنی نیمی از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال متعلق به بیت‌کوین است. مارکت‌کپ بیشترین تأثیر را بر دامیننس دارد، زیرا با رشد قیمت یا افزایش عرضه، ارزش یک ارز تغییر می‌کند و به‌صورت مستقیم روی سهم آن از بازار اثر می‌گذارد. به همین دلیل، پروژه‌هایی که تعداد توکن بسیار زیاد یا عرضه در گردش غیرشفاف دارند، می‌توانند با مارکت‌کپ مصنوعی دامیننس بالاتری نشان دهند.

دامیننس چه اطلاعاتی به ما می‌دهد؟

دامیننس یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که جریان نقدینگی، رفتار سرمایه‌گذاران و وضعیت کلی بازار را به‌صورت شفاف و قابل‌تحلیل نشان می‌دهد. با بررسی تغییرات دامیننس، می‌توان روندهای بزرگ را شناسایی کرد و حتی نسبت به آینده بازار دیدی پیش‌نگر به دست آورد. این شاخص به‌صورت مستقیم با روان‌شناسی معامله‌گران، میزان ترس یا طمع موجود و نوع حرکت پول در بازار مرتبط است. در ادامه، مهم‌ترین اطلاعاتی را که دامیننس در اختیار ما قرار می‌دهد مرور می‌کنیم:

• وضعیت ورود یا خروج پول به بیت‌کوین

وقتی دامیننس بیت‌کوین افزایش پیدا می‌کند، یعنی سرمایه‌گذاران پول خود را به سمت بیت‌کوین منتقل می‌کنند. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که بازار در حالت ترس، عدم‌اطمینان یا اصلاح قرار دارد. در مقابل، کاهش BTC.D نشان می‌دهد که پول از بیت‌کوین خارج شده و به سمت آلت‌کوین‌ها یا استیبل‌کوین‌ها حرکت کرده است.

•   اندازه‌گیری میزان ریسک‌پذیری بازار

دامیننس بالا در بیت‌کوین معمولاً نشانه افزایش محافظه‌کاری و کاهش ریسک‌پذیری است؛ زیرا سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند دارایی‌های کم‌ریسک‌تر نگه دارند. اما زمانی که دامیننس آلت‌کوین‌ها رشد می‌کند، بازار وارد فاز هیجانی می‌شود و معامله‌گران تمایل بیشتری به خرید پروژه‌های کوچک‌تر و پرریسک دارند.

• تشخیص روندهای بزرگ بازار

با توجه به اینکه دامیننس رفتار پول هوشمند را نشان می‌دهد، تغییرات آن می‌تواند آغاز یا پایان روندهای بزرگ را مشخص کند. برای مثال افزایش شدید دامیننس تتر معمولاً هشدار ریزش‌هاست، در حالی که کاهش دامیننس بیت‌کوین می‌تواند نشانه شروع موج صعودی آلت‌کوین‌ها باشد. تحلیلگران حرفه‌ای معمولاً دامیننس را در کنار چارت قیمت بررسی می‌کنند تا روند اصلی بازار را تشخیص دهند.

• پیش‌بینی احتمال آغاز آلت‌سیزون

یکی از مهم‌ترین کاربردهای دامیننس، پیش‌بینی فصل رشد آلت‌کوین‌هاست. زمانی که BTC.D در حال کاهش و هم‌زمان دامیننس آلت‌کوین‌ها در حال افزایش است، این وضعیت احتمال شروع آلت‌سیزون را به‌شدت بالا می‌برد. از سوی دیگر، اگر USDT.D افزایش یابد، نشان‌دهنده ترس بازار است و معمولاً آلت‌سیزون به تعویق می‌افتد. این ترکیب اطلاعاتی به تریدرها کمک می‌کند زمان مناسب ورود به آلت‌کوین‌ها را تشخیص دهند.
این موارد نشان می‌دهند که دامیننس تنها یک عدد ساده نیست، بلکه یک ابزار تحلیلی قدرتمند برای درک عمق بازار و تصمیم‌گیری آگاهانه در معاملات محسوب می‌شود.

چه عواملی دامیننس ارزهای دیجیتال را تغییر می‌دهند؟

دامیننس ارزهای دیجیتال تحت‌تأثیر مجموعه‌ای از عوامل قرار می‌گیرد که هرکدام می‌توانند باعث افزایش یا کاهش سهم یک ارز از کل بازار شوند. مهم‌ترین این عوامل عبارت‌اند از:

تغییرات مارکت کپ

مارکت کپ مهم‌ترین عامل در تعیین دامیننس هر ارز دیجیتال است. هر زمان قیمت یک ارز افزایش پیدا می‌کند یا سرمایه جدیدی وارد آن می‌شود، ارزش بازار آن رشد کرده و در نتیجه دامیننس آن بیشتر می‌شود. برعکس، اگر قیمت کاهش یابد یا حجم معاملات کم شود، سهم آن ارز از کل بازار پایین می‌آید. بنابراین هرگونه نوسان قیمتی، انتشار توکن جدید، یا کاهش حجم بازار می‌تواند به سرعت دامیننس را تغییر دهد.

ورود یا خروج نقدینگی از بازار

جریان نقدینگی نقش مستقیمی در تعیین دامیننس دارد. وقتی شرایط بازار ناپایدار است و ترس بین معامله‌گران افزایش پیدا می‌کند، سرمایه‌گذاران معمولاً پول خود را به سمت دارایی‌های کم‌ریسک‌تر مانند بیت‌کوین یا استیبل‌کوین‌ها منتقل می‌کنند و این باعث افزایش دامیننس آن‌ها می‌شود. اما در زمان‌های خوش‌بینی و رشد شدید بازار، نقدینگی وارد آلت‌کوین‌ها می‌شود و دامیننس بیت‌کوین کاهش می‌یابد. به همین دلیل، رفتار سرمایه‌گذاران در هر لحظه می‌تواند تعادل دامیننس را تغییر دهد.

احساسات و روان‌شناسی بازار

روان‌شناسی جمعی و احساساتی مانند ترس، طمع، هیجان یا عدم‌اطمینان تأثیر قابل‌توجهی بر دامیننس دارد. در دوره‌های نااطمینانی اقتصادی یا اخبار منفی، تمایل معامله‌گران به کاهش ریسک بیشتر می‌شود و توجه آن‌ها به بیت‌کوین یا تتر افزایش می‌یابد. در مقابل، زمانی که بازار در فاز طمع و هیجان قرار می‌گیرد و معامله‌گران به دنبال سودهای بزرگ هستند، سرمایه به سمت آلت‌کوین‌های کوچک‌تر حرکت می‌کند و دامیننس آن‌ها رشد می‌کند. بنابراین حال‌وهوای بازار یکی از قدرتمندترین محرک‌های تغییر دامیننس است.

اخبار، رویدادها و تحولات بنیادین

اخبار مثبت یا منفی می‌توانند در مدت‌زمان کوتاهی دامیننس یک ارز را دچار تغییرات شدید کنند. مثلاً معرفی یک به‌روزرسانی مهم، همکاری جدید، لیست شدن در صرافی‌های بزرگ یا انتشار داده‌های اقتصادی می‌تواند توجه سرمایه‌گذاران را به یک ارز جلب کرده و دامیننس آن را افزایش دهد. در مقابل، اخبار منفی مثل هک شدن یک شبکه، ممنوعیت‌های قانونی یا شکست یک پروژه می‌تواند موجب خروج سرمایه و کاهش سهم آن ارز از بازار شود. بنابراین قدرت اثرگذاری اخبار در تحلیل دامیننس بسیار بالا است.

عرضه و توکنومیک هر ارز

ساختار توکنومیک و میزان عرضه در گردش یکی دیگر از عوامل مهم در تغییر دامیننس است. ارزهایی که عرضه محدود دارند مانند بیت کوین، با افزایش تقاضا سریع‌تر دچار رشد مارکت‌کپ می‌شوند. در مقابل، پروژه‌هایی با عرضه بالا یا تورمی معمولاً سخت‌تر می‌توانند دامیننس قابل‌توجهی به دست آورند. همچنین رویدادهایی مثل توکن‌سوزی، هالووینگ، یا آزاد شدن توکن‌ها (Token Unlock) نیز می‌توانند ارزش بازار را دچار نوسان کرده و روی دامیننس اثر بگذارند.

تفاوت دامیننس با مارکت کپ

دامیننس و مارکت‌کپ دو شاخص اساسی در بازار ارزهای دیجیتال هستند که گاهی با هم اشتباه گرفته می‌شوند، اما هر‌کدام نقش و مفهوم کاملاً متفاوتی دارند. مارکت‌کپ بیانگر ارزش کلی یک ارز دیجیتال است و با ضرب قیمت در تعداد توکن‌های در گردش محاسبه می‌شود. این عدد درواقع نشان می‌دهد ارزش یک پروژه در بازار چقدر است و سرمایه‌گذاران تا چه اندازه به آن اطمینان دارند. مارکت‌کپ بیشتر برای مقایسه اندازه پروژه‌ها، رتبه‌بندی ارزها و سنجش پتانسیل رشد آن‌ها استفاده می‌شود.
در مقابل، دامیننس نشان‌دهنده سهم یک ارز از کل ارزش بازار کریپتو است. این شاخص به‌جای اینکه فقط ارزش آن ارز را نشان دهد، موقعیت آن را در مقایسه با کل بازار بررسی می‌کند. برای مثال ممکن است مارکت‌کپ بیت‌کوین افزایش یابد، اما اگر ارزش کل بازار سریع‌تر رشد کند، دامیننس بیت‌کوین حتی کاهش هم پیدا می‌کند. بنابراین دامیننس نه‌تنها اندازه یک ارز، بلکه میزان نفوذ و قدرت آن را در میان سایر دارایی‌ها مشخص می‌کند.
یکی دیگر از تفاوت‌های مهم این دو شاخص در کاربردشان در تحلیل بازار است. مارکت‌کپ بیشتر برای سنجش ارزش ذاتی و مقایسه میان پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما دامیننس ابزاری برای تحلیل جریان نقدینگی، رفتار سرمایه‌گذاران و پیش‌بینی روندهای بازار است. به‌عنوان نمونه، افزایش مارکت‌کپ آلت‌کوین‌ها لزوماً به معنای قدرت‌گیری آن‌ها نیست، اما اگر این افزایش به حدی باشد که دامیننس آلت‌کوین‌ها را بالا ببرد، می‌توان آن را نشانه آغاز یک روند صعودی گسترده دانست.
در نتیجه، مارکت‌کپ ارزش یک دارایی را در سطح مستقل نشان می‌دهد، در حالی که دامیننس قدرت همان دارایی را نسبت به کل بازار مشخص می‌کند. هر دو شاخص برای تحلیل‌گران ضروری‌اند اما باید در کنار هم و در چارچوب شرایط بازار تفسیر شوند.

محدودیت‌ها و مشکلات دامیننس

اگرچه دامیننس یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها در تحلیل بازار کریپتو است، اما مانند هر ابزار تحلیلی دیگری محدودیت‌هایی دارد که ممکن است تصویر دقیقی از وضعیت واقعی بازار ارائه ندهد. شناخت این محدودیت‌ها باعث می‌شود تحلیل‌گران تصمیم‌های دقیق‌تری بگیرند و برداشت‌های اشتباه از داده‌ها نداشته باشند. در ادامه مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلات دامیننس را بررسی می‌کنیم:

• تأثیر توکن‌های جدید و افزایش تعداد پروژه‌ها

با ورود مداوم پروژه‌های جدید به بازار، مارکت‌کپ کل بازار افزایش می‌یابد و این موضوع می‌تواند باعث کاهش مصنوعی دامیننس بیت‌کوین یا آلت‌کوین‌های قدیمی شود. این کاهش لزوماً به‌معنای خروج پول از بیت‌کوین نیست، بلکه گاهی فقط نتیجه ورود پروژه‌های جدید با مارکت‌کپ اولیه است. بنابراین کاهش دامیننس همیشه نشانه ضعف یک ارز نیست.

• پروژه‌های بدون ارزش واقعی اما مارکت‌کپ بالا

برخی پروژه‌ها با عرضه زیاد توکن یا قیمت‌گذاری غیرواقعی، مارکت‌کپ ظاهراً بزرگی ایجاد می‌کنند. این مارکت‌کپ روی کاغذ زیاد است اما نقدینگی واقعی کمی دارد. چنین پروژه‌هایی می‌توانند دامیننس آلت‌کوین‌ها یا کل بازار را به‌صورت غیرواقعی افزایش دهند و تحلیل را منحرف کنند.

• عدم انعکاس نقدینگی واقعی

دامیننس صرفاً بر اساس مارکت‌کپ محاسبه می‌شود و نقدینگی در آن نقشی ندارد. ممکن است یک ارز مارکت‌کپ بالا داشته باشد اما حجم معاملات و نقدینگی آن بسیار پایین باشد. در چنین شرایطی، دامیننس آن ارز قدرت واقعی‌اش را نشان نمی‌دهد و می‌تواند موجب تحلیل اشتباه شود.

• تأثیر نوسانات شدید بازار

کریپتو بازاری بسیار پرنوسان است. تغییرات سریع قیمت می‌تواند در مدت زمان کوتاه دامیننس را به‌طور ناگهانی تغییر دهد. این نوسانات باعث می‌شود تحلیل دامیننس در تایم‌فریم‌های کوتاه‌مدت چندان قابل‌اعتماد نباشد و باید در کنار سایر شاخص‌ها بررسی شود.

• عدم پوشش تمام دارایی‌ها و شبکه‌ها

دامیننس معمولاً بر اساس داده‌های صرافی‌ها و پروژه‌های لیست‌شده محاسبه می‌شود. برخی شبکه‌ها، توکن‌های خارج از صرافی یا دارایی‌هایی که در بازارهای غیرمتمرکز فعال‌اند، ممکن است در محاسبه لحاظ نشوند. این موضوع باعث می‌شود بخشی از بازار دیده نشود و دامیننس تصویر ناقصی ارائه دهد.
در نهایت، دامیننس باید به‌عنوان یک ابزار کمکی در کنار شاخص‌هایی مثل مارکت‌کپ، حجم معاملات، نقدینگی، دیتاهای آن‌چین و تحلیل تکنیکال استفاده شود. اتکا به دامیننس بدون توجه به این محدودیت‌ها می‌تواند باعث برداشت‌های اشتباه و تصمیم‌های سرمایه‌گذاری پرریسک شود.

آموزش تحلیل دامیننس و استفاده از آن در استراتژی‌های معاملاتی

تحلیل دامیننس یکی از کلیدی‌ترین مهارت‌هایی است که هر تریدر حرفه‌ای برای درک جریان نقدینگی و تشخیص زمان مناسب ورود و خروج به بازار ارزهای دیجیتال به آن نیاز دارد. دامیننس، مخصوصاً دامیننس بیت‌کوین، رفتار بازار را در چرخه‌های مختلف نشان می‌دهد و به ما کمک می‌کند بفهمیم پول هوشمند در کدام بخش از بازار در حال حرکت است. با درک صحیح این چرخه‌ها، معامله‌گر می‌تواند تشخیص دهد چه زمانی بیت‌کوین نقش اصلی را دارد و چه زمانی نوبت آلت‌کوین‌ها برای درخشش می‌رسد.
در بازار ارزهای دیجیتال، حرکت‌ها کاملاً تصادفی نیستند؛ بلکه در قالب چرخه‌هایی مشخص رخ می‌دهند که هر چرخه از فازهای صعودی و نزولی بیت‌کوین و آلت‌کوین‌ها تشکیل شده است. معمولاً این روند با افزایش قیمت بیت‌کوین آغاز می‌شود؛ جایی که سرمایه‌گذاران ابتدا به دارایی امن‌تری مانند BTC اعتماد می‌کنند. پس از رشد بیت‌کوین، سرمایه به‌تدریج وارد آلت‌کوین‌هایی با مارکت‌کپ بزرگ می‌شود. با تقویت این روند، آلت‌کوین‌های با حجم بازار متوسط و در نهایت آلت‌کوین‌های کوچک نیز رشد خود را آغاز می‌کنند.
در میانه چرخه، معمولاً بیت‌کوین شروع به اصلاح می‌کند، اما آلت‌کوین‌ها همچنان در مسیر صعودی باقی می‌مانند. این همان زمانی است که دامیننس بیت‌کوین کاهش می‌یابد و نشان می‌دهد پول از بیت‌کوین خارج شده و به سمت آلت‌کوین‌ها حرکت کرده است. در این مرحله، بازار در فاز «ریسک‌پذیری بالا» قرار می‌گیرد و بسیاری از تریدرها از این فرصت برای کسب سودهای بزرگ استفاده می‌کنند. پس از اینکه آلت‌کوین‌های بزرگ روند نزولی گرفتند، نوبت به رمز‌ارزهای کوچک‌تر می‌رسد تا آخرین جهش‌های بازار را رقم بزنند؛ اما این مرحله معمولاً پایدار نیست و در نهایت تمام گروه‌های آلت‌کوین وارد روند نزولی می‌شوند.
یکی از نکات مهمی که معامله‌گران باید به آن توجه کنند، رابطه میان قیمت بیت‌کوین و دامیننس آن است. برای مثال، اگر قیمت بیت‌کوین رو به افزایش باشد اما دامیننس BTC در حال کاهش باشد، این یک سیگنال قوی برای رشد آلت‌کوین‌ها محسوب می‌شود؛ زیرا نشان می‌دهد باوجود رشد بیت‌کوین، سرمایه‌گذاران علاقه بیشتری به خرید آلت‌کوین نشان داده‌اند. در چنین شرایطی، تریدرهای حرفه‌ای معمولاً بخشی از سرمایه خود را از بیت‌کوین خارج کرده و روی آلت‌کوین‌های با پتانسیل بالای رشد متمرکز می‌شوند.
در نهایت، ترکیب تحلیل دامیننس با داده‌های تکنیکال و فاندامنتال می‌تواند به شکل‌گیری یک استراتژی معاملاتی قدرتمند منجر شود. دامیننس نه‌تنها برای تشخیص آغاز آلت‌سیزون مفید است، بلکه می‌تواند هشدارهای مهمی درباره پایان روندها، شروع اصلاحات سنگین و تغییر رفتار پول هوشمند ارائه دهد. استفاده صحیح از این شاخص، نگاه معامله‌گر را از تمرکز صرف بر قیمت به تحلیل جامع‌تری از ساختار بازار ارتقا می‌دهد.

سخن آخر

دامیننس یکی از ابزارهای کلیدی تحلیل بازار ارزهای دیجیتال است که می‌تواند تصویر روشن‌تری از جریان نقدینگی، رفتار سرمایه‌گذاران و روندهای کلی بازار ارائه دهد. با بررسی دامیننس بیت‌کوین، آلت‌کوین‌ها و استیبل‌کوین‌ها، معامله‌گر قادر است زمان مناسب ورود و خروج از بازار، احتمال شروع آلت‌سیزون و میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران را تشخیص دهد. 
با‌این‌حال، دامیننس تنها یک شاخص کمکی است و بدون توجه به سایر داده‌ها مانند مارکت‌کپ، حجم معاملات و تحلیل تکنیکال، نمی‌تواند به‌تنهایی تصمیم‌گیری کند. ترکیب هوشمندانه دامیننس با سایر ابزارهای تحلیلی، کلید موفقیت در سرمایه‌گذاری و ترید در بازار پرنوسان کریپتو است.