ابهام‌های تازه در اقتصاد آمریکا؛ داده‌های بیشتر، پرسش‌های عمیق‌تر

در شرایطی که اختلال ناشی از تعطیلی دولت آمریکا باعث تأخیر در انتشار برخی آمارهای کلیدی شد، اکنون بازارها با انبوهی از داده‌های فشرده روبه‌رو هستند. اما تحلیل‌گران معتقدند آنچه اهمیت دارد، نه صرفاً حجم داده‌ها، بلکه میزان اتکاپذیری و پیام نهفته در آن‌هاست.

بازار کار آرام‌تر می‌شود، اما نه بدون نگرانی

آخرین آمارها نشان می‌دهد روند تعدیل در بازار کار آمریکا ادامه دارد. در ماه نوامبر، اقتصاد تنها ۶۴ هزار شغل جدید ایجاد کرد و میانگین رشد اشتغال در سه ماه اخیر به حدود ۲۲ هزار شغل در ماه کاهش یافته است؛ رقمی که در مقایسه با ابتدای سال، افتی محسوس محسوب می‌شود.

بخش قابل توجهی از افت اشتغال به کاهش شدید نیروی کار دولت فدرال بازمی‌گردد. از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون، تعداد کارکنان غیرنظامی دولت فدرال حدود ۲۷۱ هزار نفر کاهش یافته که معادل افتی ۱۰ درصدی است. این موضوع به‌تنهایی رشد اشتغال غیرکشاورزی را ماهانه حدود ۲۳ هزار شغل پایین آورده و یکی از بزرگ‌ترین انقباض‌های نیروی کار دولتی در سال‌های اخیر به شمار می‌رود.

در کنار این موضوع، نرخ بیکاری نیز به ۴.۶ درصد رسیده که بالاتر از برآورد بلندمدت فدرال رزرو است. هرچند برخی شاخص‌های پیشرو مانند مطالبات هفتگی بیمه بیکاری همچنان در سطح پایینی قرار دارند، اما داده‌ها نشان می‌دهد مشکل اصلی بازار کار نه اخراج گسترده، بلکه کاهش تمایل شرکت‌ها به استخدام نیروی جدید است.

تورم در مسیر نزولی، اما با علامت سؤال

داده‌های تورمی اخیر نیز تصویر دوگانه‌ای ارائه می‌دهند. شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) در ماه نوامبر کاهش محسوسی را نشان داده و تورم هسته به پایین‌ترین نرخ سالانه خود در چهار سال اخیر رسیده است. با این حال، بسیاری از اقتصاددانان نسبت به دقت این آمار تردید دارند.

به دلیل تعطیلی دولت، داده‌های قیمتی ماه اکتبر جمع‌آوری نشد و گردآوری اطلاعات نوامبر نیز با تأخیر آغاز شد. همین موضوع باعث شده احتمال داده‌نمایی کمتر از واقعیت در نرخ تورم مطرح شود. بررسی تغییرات دوماهه CPI نشان می‌دهد آهنگ کاهش تورم بیش از حد معمول بوده و با روند ماه‌های قبل همخوانی کامل ندارد.

بر همین اساس، انتظار می‌رود کمیته بازار آزاد فدرال (FOMC) در نشست ژانویه خود رویکرد «صبر و انتظار» را در پیش بگیرد تا با داده‌های کامل‌تر و قابل اتکاتر تصمیم‌گیری کند. در حال حاضر، سناریوی غالب این است که فدرال رزرو در کوتاه‌مدت نرخ بهره را بدون تغییر نگه دارد.

مصرف‌کننده هنوز فعال است، اما نشانه‌های خستگی دیده می‌شود

گزارش فروش خرده‌فروشی نشان می‌دهد مصرف‌کنندگان آمریکایی تا ماه اکتبر همچنان به خرج کردن ادامه داده‌اند. اگرچه فروش کلی تقریباً بدون تغییر بوده، اما این موضوع عمدتاً ناشی از افت فروش خودروهاست؛ افتی که پس از خریدهای زودهنگام در ماه‌های قبل از اعمال تعرفه‌ها رخ داده است.

در مقابل، فروش بدون احتساب خودرو رشد داشته و شاخص کنترلی – که ارتباط نزدیکی با مصرف کالا دارد – قوی‌ترین افزایش چهار ماه اخیر را ثبت کرده است. این داده‌ها از شروع نسبتاً مناسب مصرف در سه‌ماهه چهارم حکایت دارد. با این حال، داده‌های با بسامد بالا در ماه دسامبر نشانه‌هایی از کند شدن روند مصرف را نشان می‌دهند؛ موضوعی که فشار تورم انباشته و تعدیل بازار کار بر خانوارها، به‌ویژه در دهک‌های درآمدی پایین‌تر، را برجسته می‌کند.

چشم‌انداز رشد و نقش بهره‌وری

برآوردها حاکی از آن است که تولید ناخالص داخلی آمریکا در سه‌ماهه سوم با نرخ سالانه حدود ۳.۶ درصد رشد کرده است؛ رشدی که عمدتاً از محل مصرف و سرمایه‌گذاری بنگاه‌ها تأمین شده، در حالی که بخش مسکن و ساخت‌وساز همچنان تحت فشار نرخ‌های بهره بالا قرار دارد.

نکته کلیدی در این میان، رشد بهره‌وری است. افزایش بهره‌وری نیروی کار به اقتصاد اجازه داده بدون افزایش شدید اشتغال، رشد نسبتاً بالایی را تجربه کند. بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند نقش فناوری‌های نوین و به‌ویژه هوش مصنوعی در این روند رو به افزایش است. رشد بهره‌وری همچنین یکی از عوامل مهارکننده تورم در ماه‌های اخیر بوده است.

جمع‌بندی

مجموع داده‌های اخیر نشان می‌دهد اقتصاد آمریکا نه در آستانه رکود عمیق قرار دارد و نه از فشارهای ریسک‌زا رها شده است. بازار کار در حال خنک شدن است، تورم مسیر نزولی را آغاز کرده اما هنوز کاملاً مهار نشده و سیاست‌گذاران پولی ترجیح می‌دهند با احتیاط حرکت کنند.

سال ۲۰۲۶ احتمالاً با اقتصادی مواجه خواهد بود که رشد آن پایدارتر اما کندتر است؛ اقتصادی که در آن نقش سیاست‌های مالی، بهره‌وری و تصمیم‌های فدرال رزرو بیش از گذشته تعیین‌کننده خواهد بود.