ترس بی‌سابقه در بازار رمزارز؛ شاخص احساسات به پایین‌ترین سطوح چندساله رسید

بر اساس داده‌های این شاخص، امتیاز احساسات بازار در ۲۶ دسامبر به عدد ۲۰ از ۱۰۰ کاهش یافته است. این رقم از ۱۳ دسامبر تاکنون بدون وقفه در محدوده ترس شدید قرار دارد و یکی از طولانی‌ترین دوره‌های منفی این شاخص از زمان راه‌اندازی آن در سال ۲۰۱۸ محسوب می‌شود. این روند نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از فعالان بازار، علیرغم باقی‌ماندن قیمت بیت‌کوین در سطوح نسبتاً بالا، همچنان چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار را با بدبینی جدی دنبال می‌کنند.

ریشه‌های این ترس عمیق را باید در مجموعه‌ای از عوامل اقتصاد کلان و تحولات خاص بازار رمزارز جست‌وجو کرد. از ابتدای ماه اکتبر، نگرانی‌ها درباره تشدید دوباره تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین باعث شد نزدیک به ۵۰۰ میلیارد دلار از ارزش کل بازار رمزارزها کاسته شود. این شوک اولیه، موجی از بی‌اعتمادی و احتیاط را میان معامله‌گران ایجاد کرد که تا امروز ادامه یافته است.

سایه سیاست پولی فدرال رزرو بر بازار

یکی از مهم‌ترین عوامل تقویت‌کننده فضای منفی، گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال توقف کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۶ است. این نگرانی‌ها پس از اظهارات برخی مقامات پولی و تحلیل‌گران شدت گرفت؛ به‌ویژه آنکه برخی فعالان بازار هشدار داده‌اند تثبیت نرخ بهره می‌تواند فشار نزولی تازه‌ای بر دارایی‌های پرریسک از جمله بیت‌کوین وارد کند.

در همین راستا، برخی مدیران صرافی‌های بزرگ رمزارزی بر این باورند که در صورت عدم ادامه سیاست‌های انبساطی، بیت‌کوین حتی توانایی سقوط به محدوده ۷۰ هزار دلار را نیز دارد. این پیش‌بینی‌ها در حالی مطرح می‌شود که بیت‌کوین هم‌اکنون در محدوده ۸۸ هزار دلار معامله می‌شود و حدود ۳۰ درصد پایین‌تر از سقف تاریخی خود در اوایل اکتبر قرار دارد. این فاصله قابل‌توجه از اوج قیمتی، به خودی خود نشانه‌ای از کاهش تمایل سرمایه‌گذاران به پذیرش ریسک در شرایط فعلی است.

نکته قابل‌تأمل آن است که امتیاز کنونی شاخص ترس و طمع حتی از مقطع سقوط ناگهانی FTX در نوامبر ۲۰۲۲ نیز پایین‌تر است؛ دوره‌ای که به‌شدت به اعتبار صنعت رمزارز لطمه زد و قیمت بیت‌کوین را به حوالی ۱۶ هزار دلار رساند. اکنون، با وجود آنکه قیمت بیت‌کوین چند برابر آن زمان است، سطح بدبینی سرمایه‌گذاران حتی عمیق‌تر از آن دوره بحرانی گزارش می‌شود.

خروج سرمایه‌گذاران خرد و افت تعاملات آنلاین

نشانه‌های این بی‌اعتمادی تنها در شاخص‌های قیمتی خلاصه نمی‌شود. داده‌های پلتفرم‌های تحلیلی نشان می‌دهد حجم جست‌وجوهای مرتبط با رمزارز در گوگل، بازدید صفحات مرتبط در ویکی‌پدیا و میزان گفت‌وگوها در انجمن‌های اینترنتی به‌شدت کاهش یافته است. این افت در تعاملات آنلاین معمولاً با دوره‌های بازار خرسی هم‌زمان می‌شود و بیانگر عقب‌نشینی سرمایه‌گذاران خرد از صحنه معاملات است.

برخی تحلیل‌گران این وضعیت را نشانه‌ای از «دلسردی ساختاری» سرمایه‌گذاران خرد بومی بازار کریپتو می‌دانند؛ گروهی که در سال‌های اخیر از شوک‌های پی‌درپی مانند سقوط FTX، شکست پروژه‌های پرریسک و محقق‌نشدن موج‌های صعودی مورد انتظار آسیب دیده‌اند. به باور این گروه از کارشناسان، بسیاری از این معامله‌گران فعلاً ترجیح داده‌اند نظاره‌گر بمانند و وارد معاملات جدید نشوند.

در مقابل، جریان سرمایه از سوی سرمایه‌گذاران سنتی یا همان «خرده‌سرمایه‌گذاران بازارهای مالی کلاسیک» همچنان فعال است. ورود سرمایه به صندوق‌های قابل معامله در بورس مبتنی بر بیت‌کوین در سال جاری میلادی از مرز ۲۵ میلیارد دلار عبور کرده است؛ رقمی که نشان می‌دهد بخش‌هایی از سرمایه‌گذاران جدید، علی‌رغم فضای منفی روانی بازار، همچنان بیت‌کوین را به‌عنوان یک دارایی سرمایه‌گذاری قابل‌اعتنا دنبال می‌کنند.

در مجموع، ترکیب ترس عمیق، افت مشارکت سرمایه‌گذاران خرد و تردیدهای ناشی از سیاست‌های پولی، بازار رمزارز را وارد مرحله‌ای حساس کرده است. تداوم این شرایط می‌تواند نوسانات شدیدتری را در ماه‌های آینده رقم بزند؛ به‌ویژه اگر نشانه‌های روشنی از بهبود نقدینگی یا تغییر مسیر سیاست‌های پولی ظاهر نشود. در چنین فضایی، رفتار سرمایه‌گذاران نهادی و روند ورود سرمایه به ابزارهای مالی رسمی، بیش از پیش به‌عنوان قطب‌نمای اصلی جهت بازار عمل خواهد کرد.