تفاوت صرافی ارز دیجیتال متمرکز و غیرمتمرکز

۳ ماه پیش ۸۱۹ بازدید ۰ دیدگاه

طی سال‌های اخیر، علاقه‌مندی بسیاری از افراد به ارزهای دیجیتال افزایش یافته است. این ارزها توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در میان کاربران خود کسب کنند؛ به همین دلیل، صرافی‌های ارز دیجیتال مدام در پی بهبود ارائه خدمات خود هستند.
به‌طور کلی، صرافی‌های ارز دیجیتال به دو نوع متمرکز (CEX) و غیرمتمرکز (DEX) تقسیم‌بندی می‌شوند. انتخاب بین این دو نوع صرافی یکی از چالش‌هایی است که سرمایه‌گذاران در ارزهای دیجیتال با آن مواجه‌اند.
در این مقاله از آموزش ارز دیجیتال چراغ قصد داریم، تا شما را با صرافی‌ ارز دیجیتال متمرکز و غیرمتمرکز آشنا ‌کنیم و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها را به‌صورت جداگانه مورد نقد و بررسی قرار دهیم.

صرافی ارز دیجیتال چیست؟

قبل از اینکه با انواع صرافی‌های ارز دیجیتال آشنا شویم، باید مفهوم کلی صرافی را درک کنیم. «صرافی ارز دیجیتال» امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را بر اساس قیمت‌های روزانه بازار فراهم می‌کند. به زبان ساده‌تر، شما می‌توانید با پرداخت مبلغی معین، ارز دیجیتال مد نظر خود را از طریق این صرافی‌ها خریداری کنید.
لازم به ذکر خواهد بود که صرافی‌ها خدمات تبدیل انواع مختلف ارزهای دیجیتال به یکدیگر را نیز ارائه می‌دهند. به‌عنوان مثال، ممکن است بتوانید بیت‌کوین‌های خود را بفروشید و در عوض، اتریوم دریافت کنید.
بنابراین، هر کسی که قصد فعالیت در این زمینه را دارد، باید یک صرافی ارز دیجیتال را انتخاب کند. در این مقاله، شما با کارکردها و ویژگی‌های خاص صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز آشنا خواهید شد تا بتوانید با دانش و آگاهی کامل، بهترین گزینه ممکن را برای خود انتخاب نمایید.

صرافی متمرکز (CEX) چیست؟

حال که با مفهوم کلی صرافی آشنا شدیم، باید به سوال صرافی متمرکز چیست؟ پاسخ دهیم. صرافی متمرکز رمزارز، پلتفرمی آنلاین است که اجازه خرید، فروش و تجارت ارزهای دیجیتالی را به کاربران می‌دهد. در این صرافی‌ها، یک شرکت یا سازمان مرکزی مسئولیت کنترل منابع مالی و امنیت تراکنش‌ها را بر عهده دارد و اداره کامل بازار را انجام خواهد داد.
برای مثال، برای استفاده از خدمات یک بازار متمرکز، کاربران باید ابتدا یک حساب کاربری تأسیس نمایند و پس از آن، با احراز هویت و ارائه اطلاعات شخصی لازم، قادر به انجام معاملات خرید و فروش ارزهای دیجیتال خواهند بود.
این پلتفرم‌ها امکاناتی مانند تبدیل رمزارزها به پول رایج کشورها، گزینه‌های مختلف برای ذخیره‌سازی و ابزارهای تجاری پیشرفته را فراهم می‌آورند. برخی از مشهورترین بازارهای متمرکز عبارتند از:

بیت‌فینکس (Bitfinex)
کوین‌بیس (Coinbase)
جمینی (Gemini)
جی‌دی‌ای‌ایکس (GDAX)
هوبی گلوبال (Huobi Global)
کراکن (Kraken)

و همچنین صرافی‌های متمرکزی که امکان فعالیت کاریران ایرانی در آنها وجود دارد مانند:

صرافی‌های متمرکز به عنوان مؤسساتی شناخته می‌شوند که تجارت ارزهای دیجیتال را با ارزهای فیات مثل دلار امکان‌پذیر می‌سازند و عموماً نقش نگهدارنده دارایی‌های کاربران را دارند.

مزایای صرافی‌های متمرکز

در ادامه، به بررسی مزایای صرافی‌ متمرکز می‌پردازیم:

محیط کاربرپسند و مناسب برای مبتدیان: صرافی‌های متمرکز، فضایی آشنا و کاربرپسند برای سرمایه‌گذاران تازه‌کار فراهم خواهند کرد تا در آن بتوانند به راحتی رمزارزها را خرید و فروش کنند. در مقایسه با کیف پول‌های دیجیتال و معاملات همتا به همتا (P۲P) که ممکن است پیچیدگی‌هایی داشته باشند، کار با صرافی‌های متمرکز بسیار ساده‌تر خواهد بود.
اطمینان‌بخش و مطمئن: صرافی‌های متمرکز هنگام انجام معاملات، یک لایه امنیتی اضافی را به کار می‌برند تا دارایی‌های کاربران به خوبی حفاظت شوند. این صرافی‌ها معمولاً دارای حجم معاملات بالایی هستند که این امر به نوبه خود مزایایی همچون محافظت در برابر نوسانات بازار، سرعت بالا در انجام تراکنش‌ها و کاهش اسپرد (تفاوت قیمت خرید و فروش) را به همراه دارد.
سرعت بالا در تراکنش‌ها: با توجه به حجم معاملات زیادی که در صرافی‌های متمرکز صورت می‌گیرد، نقدینگی کافی برای انجام سریع و لحظه‌ای تراکنش‌ها وجود دارد. این امکان سرعت بخشیدن به خرید و فروش رمزارزها را برای معامله‌گران فراهم می‌آورد که می‌توانند به سرعت و بدون تأخیر عملیات مورد نظر خود را انجام دهند.
ارائه خدمات گستردهصرافی‌های متمرکز، خدمات متنوعی فراتر از معاملات ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهند. کاربران در این پلتفرم‌ها محدود به تنها تراکنش‌های ارزی نیستند؛ بلکه امکان استفاده از خدماتی چون وام‌گیری نیز برای آن‌ها فراهم است. این تنوع در ابزارهای موجود، انعطاف‌پذیری قابل توجهی را برای معامله‌گران ایجاد می‌کند که به آن‌ها امکان می‌دهد تا استراتژی‌های مختلف معاملاتی را پیاده‌سازی کنند و از فرصت‌های سودآوری که پیش رو دارند، بهره‌مند شوند.

معایب صرافی‌های متمرکز

در ادامه، به بررسی معایب صرافی‌ متمرکز می‌پردازیم:

تهدید امنیتی سرورها: صرافی‌های متمرکز تحت اداره شرکت‌هایی هستند که بر نگهداری دارایی‌های مشتریان نظارت دارند. این صرافی‌ها ممکن است در طول روز معاملاتی به ارزش میلیاردها دلار را پردازش کنند که این خود می‌تواند هدفی جذاب برای هکرها و دزدان به منظور سرقت اطلاعات یا دارایی‌ها باشد.
الزامات احراز هویت: فرایند احراز هویت در صرافی‌های متمرکز ممکن است زمان‌بر و پیچیده باشد. علاوه بر این، ارائه اطلاعات شخصی و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها، چالش‌هایی را برای کاربران ایجاد می‌کند.
هزینه‌های معاملاتی: در مقایسه با معاملات همتا به همتا (P۲P)، صرافی‌های متمرکز هزینه‌های بالاتری را برای خدمات خود مطالبه می‌کنند که این هزینه‌ها با توجه به حجم معاملات متغیر است؛ به این معنا که معاملات بزرگ‌تر، کارمزد بیشتری به همراه دارند.
امکان دستکاری بازار: وجود یک ساختار متمرکز، بستری را برای امکان دستکاری در بازار فراهم می‌آورد. نبود نظارت کافی می‌تواند به سوء استفاده از این قدرت توسط صرافی‌ها منجر شود.

صرافی غیر‌متمرکز (DEX) چیست؟

ساختار و کاربرد اصلی صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز به یک شکل خواهد بود، اما تفاوت اصلی آن‌ها این است که در در صرافی‌های غیرمتمرکز یک واسطه‌ی ثالث برای مدیریت امنیت و تراکنش‌ها وجود ندارد.
در واقع، شبکه‌ی بلاک‌چین، زمینه‌ای را برای کاربران فراهم می‌کند تا معاملات خود را به طور مستقیم و بدون دخالت واسطه‌ها انجام دهند. اطلاعات تمامی تراکنش‌های کاربران در شبکه‌ی بلاک‌چین ثبت می‌شود.
با استفاده از این روش، مسائل امنیتی به کمترین حد ممکن کاهش می‌یابند. در یک پلتفرم غیرمتمرکز، امکان معامله‌ی ارزهای دیجیتال با یکدیگر وجود دارد، اما امکان معامله بر پایه‌ی ارزهای فیات (مثل دلار یا ریال) نیست.
پس برای شروع، شما باید ابتدا از یک صرافی متمرکز با پول فیات، ارز دیجیتال خریداری کنید. پس از آن، می‌توانید از پلتفرم‌های مبادله‌ی غیرمتمرکز (دکس‌ها) استفاده نمایید. در این نوع صرافی‌ها، نیازی به اعتماد به شخص ثالث وجود ندارد و هیچ واسطه‌ای در میان نیست. برخی از مشهورترین صرافی‌های غیر‌متمرکز عبارتند از:

x Protocol (Matcha)۰
PancakeSwap
Uniswap
Sushiswap
Curve
Venus

حال، ممکن است این سوال برایتان مطرح شود که آیا واقعاً هیچ سیستم نظارتی وجود ندارد؟ لزوماً اینگونه نیست که هیچ مرجع نظارتی وجود نداشته باشد، با وجود اینکه تراکنش‌ها به صورت فرد به فرد انجام می‌شوند، اما بستر بلاک چین نظارت‌هایی را فراهم می‌آورد.

مزایای صرافی‌های غیر‌متمرکز

در ادامه، به بررسی مزایای صرافی‌ غیر‌متمرکز می‌پردازیم:

کاهش احتمال هک : در صرافی‌های غیرمتمرکز، کاربران نیازی به وجود یک واسطه برای انجام معاملات خود ندارند که این امر خطر دزدیده شدن دارایی‌ها را به شدت کاهش می‌دهد.
حفظ حریم شخصی : کاربران در صرافی‌های غیرمتمرکز نیازی به تکمیل فرم‌های تأیید هویت ندارند. این بدان معناست که ثبت‌نام و تأیید هویت الزامی نیست که حریم خصوصی کاربران را حفظ خواهد کرد و دسترسی به این پلتفرم‌ها را ساده‌تر و بدون مانع می‌کند.
شفافیت در کارمزدها : کارمزدهای معاملاتی در صرافی‌های غیرمتمرکز به‌وضوح مشخص و بر اساس قراردادهای هوشمند تنظیم شده‌اند. این شفافیت باعث می‌شود که هزینه‌های معاملاتی برای کاربران به راحتی قابل پیش‌بینی باشد.
ممانعت از دستکاری بازار : بدون حضور یک شخص یا سازمان کنترل‌کننده، احتمال تلاش برای دستکاری در بازار و انجام پول‌شویی از بین می‌رود.
نبود محدودیت‌های اجرایی از سوی دولت‌ها: به دلیل استقلال از هر نهادی، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) از پیروی از قوانین و مرزبندی‌های دولتی معاف هستند. این مسئله باعث خواهد شد که دسترسی به انواع گوناگون ارزهای دیجیتال برای کاربران سرتاسر جهان آسان‌تر شود.

معایب صرافی‌های غیر‌متمرکز

در ادامه، به بررسی معایب صرافی‌ غیر‌متمرکز می‌پردازیم:

کاربری پیچیده‌تر : استفاده از پلتفرم‌های صرافی‌های غیرمتمرکز برای کاربران تازه‌کار احتمالا پیچیده باشد. این به دلیل رابط کاربری پیچیده‌تر این نوع صرافی‌ها است که احتمالا نیازمند دانش فنی بیشتری برای انجام معاملات باشد.
عدم امکان بازیابی دارایی‌ها: صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) امکان بازیابی وجوه گم‌شده، دزدیده‌شده یا جابجاشده را ندارند. این موضوع به دلیل نبود فرآیند تأیید هویت (KYC) و نبود قابلیت لغو تراکنش در صورت بروز مشکلات امنیتی یا از دست دادن کلید خصوصی است.
سرعت معاملات کمتر: به‌طور کلی، سرعت انجام معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز کمتر از صرافی‌های متمرکز است. این مسئله به خاطر وابستگی به بلاک چین که صرافی‌های غیرمتمرکز از آن استفاده می‌کنند و وابستگی سرعت پردازش به ماینرها (استخراج‌کنندگان) شبکه خواهد بود.
نقدینگی محدود: به‌طور کلی، صرافی‌های غیرمتمرکز نسبت به نمونه‌های متمرکز، دارای نقدینگی کمتری هستند. این امر به این معناست که معامله‌گران احتمالا در خرید یا فروش دارایی‌های دیجیتالی که مد نظرشان خواهد بود، با چالش‌هایی روبرو شوند.

صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز چه تفاوت‌هایی دارند؟

یکی از دغدغه‌های اصلی افرادی که به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال علاقه‌مند هستند، شناخت تفاوت‌های بین صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز است. در ادامه به بررسی عمده‌ترین تفاوت‌های این دو نوع پلتفرم می‌پردازیم:

1. امنیت

بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، صرافی‌های غیرمتمرکز امنیت بالاتری را برای کاربران خود فراهم می‌کنند. این به دلیل آن است که در برخی مواقع، حملات سایبری به سیستم‌های واسط (شخص ثالث) می‌تواند منجر به دسترسی غیرمجاز به کلیدهای خصوصی کاربران شود.
در نتیجه، خطر از دست دادن سرمایه‌ها در صرافی‌های متمرکز بیشتر خواهد بود و متأسفانه، چنین حوادثی در گذشته نیز رخ داده است.
البته مدیران شبکه همواره در تلاش‌اند تا امنیت سیستم را تقویت کنند، اما همچنان نقاط ضعفی در سیستم‌های امنیتی صرافی‌های متمرکز برای مقابله با حملات سایبری وجود دارد. در مقابل، ساختار صرافی‌های غیرمتمرکز با حذف واسطه‌ها، احتمال وقوع حملات سایبری را به شدت کاهش می‌دهد.

2. وضعیت مالکیت

از بارزترین تفاوت‌ها در این دو نوع صرافی، وضعیت مالکیت ارزهای دیجیتال خواهد بود. در صرافی‌های متمرکز، اکسچنج صاحب ارزهای دیجیتال شما است، اما در صرافی‌های غیرمتمرکز، ارزهای دیجیتال به طور مستقیم تحت کنترل کاربران باقی می‌ماند و توسط صرافی ذخیره نمی‌شوند.
غیاب یک مرکز مشخص برای دسترسی و مدیریت داده‌ها و دارایی‌ها، اگرچه امنیت را در برابر حملات هکری افزایش می‌دهد، اما می‌تواند به طور همزمان سرعت انجام معاملات را کاهش دهد.
در مقابل، صرافی‌های متمرکز، به دلیل دسترسی به کلیدهای لازم و کنترل بر دارایی‌های کاربران، قادر به انجام تراکنش‌های سریع‌تری هستند.

3. قوانین و مقررات

صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال، تحت نظارت و هدایت نهادهای دولتی و سازمان‌های ناظر بر مالی به فعالیت می‌پردازند. برای شروع به کار یک صرافی متمرکز (CEX)، دریافت مجوزهای ضروری از مراجع مربوطه ضروری است.
این صرافی‌ها ملزم به رعایت قوانین و مقررات کشور میزبان خود هستند، که این امر به نظارت دقیق‌تر بر عملکرد آن‌ها منجر می‌شود. در نقطه مقابل، صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال تحت نظارت هیچ سازمان یا نهاد مشخصی قرار ندارند.
به جای آن، شبکه بلاک‌چین نقش یک واسطه غیرمتمرکز را ایفا می‌کند و مسئولیت‌های نظارتی و تراکنشی در DEXها را بر عهده دارد. این ساختار باعث می‌شود که صرافی‌های غیرمتمرکز بتوانند با استقلال و آزادی عمل بیشتری فعالیت کنند.

4. محبوبیت

شایان ذکر است که صرافی‌های متمرکز، در دوران آغازین ظهور ارزهای دیجیتال، کار خود را در بازار آغاز کرده و پیشتازی آن‌ها سبب شده تا این صرافی‌ها در مقایسه با صرافی‌های غیرمتمرکز، محبوبیت بیشتری کسب کنند.
از طرف دیگر، صرافی‌های غیرمتمرکز خدمات ویژه‌ای ارائه می‌دهند؛ با‌این‌حال، تاکنون نتوانسته‌اند مورد توجه و استقبال گسترده کاربران قرار گیرند. تحلیل‌گران بر این باورند که یکی از عوامل دیگری که کاربران را به سوی صرافی‌های متمرکز سوق می‌دهد، نقدینگی بالای این صرافی‌ها خواهد بود.

5. نقدینگی

یکی از چالش‌های اصلی مرتبط با صرافی‌های غیرمتمرکز، نقدینگی کم آن‌ها است. اصلی‌ترین مشکل ناشی از نقدینگی پایین، محدودیت در امکانات خرید و فروش خواهد بود.
آمارها نشان می‌دهند که به علت تمایل و اطمینان بیشتر مردم به صرافی‌های متمرکز، نقدینگی در این نوع صرافی‌های ارز دیجیتال در حال حاضر بالاتر از صرافی‌های غیرمتمرکز است.
با این حال، نکته مهمی که باید مد نظر قرار گیرد این خواهد بود که گذر زمان همواره تأثیر بسزایی در تکامل ارزهای دیجیتال و پلتفرم‌های مرتبط با آن‌ها داشته است.

6. امکانات و ویژگی‌ها

صرافی‌های متمرکز، به دلیل ساختار و پشتیبانی قوی‌تر، امکانات و ویژگی‌های متنوع‌تری را به کاربران خود عرضه می‌کنند. این ویژگی‌ها می‌تواند شامل مارجین تریدینگ و استفاده از ابزارهای پیشرفته معاملاتی باشد که به کاربران امکان می‌دهد تا از دیگر سرمایه‌گذاران بازار پیشی بگیرند و سودهای بالاتری کسب کنند.
در حالی که صرافی‌های غیرمتمرکز فاقد برخی از این قابلیت‌ها مانند مارجین تریدینگ هستند، امکان دارد که با گذر زمان و تغییرات در شرایط بازار، ویژگی‌های جدیدی به این پلتفرم‌ها افزوده شوند.

7. سرعت

در صرافی‌های متمرکز به‌دلیل استفاده از ساختار متمرکز و سرورهای بسیار قوی، سرعت ثبت تراکنش‌ها بسیار زیاد است. به‌طور معمول، زمان لازم برای ثبت یک تراکنش در این نوع صرافی‌ها، تنها به چند صدم ثانیه می‌رسد.
این سرعت بالا، تجربه‌ای سریع و بی‌وقفه را برای کاربران به ارمغان می‌آورد. در نقطه مقابل، صرافی‌های غیرمتمرکز که به ساختار غیرمتمرکز و نبود سرور مرکزی متکی هستند، سرعت ثبت تراکنش‌های کمتری نسبت به متمرکز‌ها دارند.
زمان مورد نیاز برای ثبت تراکنش در صرافی‌های غیر‌متمرکز، حداقل 15 ثانیه تخمین زده شده است و در برخی مواقع این زمان می‌تواند به یک دقیقه نیز برسد. این سرعت نسبتاً پایین می‌تواند یک چالش بزرگ برای کاربرانی باشد که به دنبال تجربه‌ای سریع‌تر هستند.

8. کارمزد تراکنش‌ها

صرافی‌های متمرکز برای خدمات متنوعی که به کاربران ارائه می‌دهند، کارمزدی را اخذ می‌کنند. این کارمزدها بسته به نوع سرویس‌های ارائه شده متفاوت است و می‌تواند متغیر باشد.
در مقابل، صرافی‌های غیرمتمرکز با حذف واسطه‌ها، کارمزدها را به شدت کاهش داده‌اند و در برخی موارد هم، شاید تراکنش‌ها بدون پرداخت هیچ کارمزدی انجام شوند.

سخن آخر - صرافی متمرکز بهتر است یا غیر متمرکز؟

در این مقاله، به سوال صرافی متمرکز و غیرمتمرکز چیست پاسخ دادیم. با وجود چالش‌هایی چون نبود امکان ردیابی، ضعف در تعیین مقررات و خطر حملات هکری، همچنان شک‌ها و ابهاماتی در استفاده از پلتفرم‌های غیرمتمرکز وجود دارد.
با این حال، انتخاب بین صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز بسته به نیازها و ترجیحات فردی کاربران است. اگر به دنبال سرعت بالا، نقدینگی زیاد، تنوع در ارائه‌ی خدمات و رابط کاربری ساده هستید، صرافی‌های متمرکز احتمالا گزینه‌ی بهتری برای شما باشند.
در مقابل، اگر به دنبال امنیت بیشتر، کنترل کامل بر دارایی‌های خود و آزادی عمل بیشتری هستید و از دانش فنی لازم برخوردارید، صرافی‌های غیرمتمرکز انتخاب مناسب‌تری هستند. در پایان، شما را دعوت می‌کنیم تا نظرات خود را درباره‌ی صرافی‌های ارز دیجیتال، با ما به اشتراک بگذارید تا با تبادل تجربیات، در نهایت همگی بتوانیم معاملات بهینه‌تری را در بازار تجربه کنیم.

👈 بهترین صرافی ارز دیجیتال برای ایرانیان

گردآورنده : سمیه شهرآبادی