ارزش کل قفل شده (TVL) در بازار ارز دیجیتال چیست؟

با گسترش پروژه‌های دیفای (DeFi)، شاخص‌های گوناگونی برای سنجش عملکرد و سلامت این اکوسیستم به‌وجود آمده‌اند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها، ارزش کلی قفل‌شده یا TVL (Total Value Locked) است. TVL در بازار ارز دیجیتال نشان می‌دهد که چه میزان دارایی توسط کاربران در یک پروتکل یا شبکه بلاکچینی قفل شده است؛ دارایی‌هایی که معمولاً برای فعالیت‌هایی مانند استیکینگ، وام‌دهی یا تأمین نقدینگی استفاده می‌شوند.
این شاخص در واقع معیاری از اعتماد کاربران و میزان مشارکت سرمایه در یک پروژه دیفای است. هرچه TVL بیشتر باشد، نشان‌دهنده جذب سرمایه بیشتر و پایداری بالاتر پروتکل خواهد بود. در نتیجه، بررسی TVL یکی از ابزارهای کلیدی تحلیل‌گران برای ارزیابی وضعیت پروژه‌ها در بازار رمزارزها محسوب می‌شود.

ارزش کلی قفل‌شده (TVL) چیست؟

شاید این سوال برای شما هم پیش بیاید که ارزش کل قفل شده چیست؟ در جواب باید بگوییم که ارزش کلی قفل‌شده یا Total Value Locked (TVL) یکی از شاخص‌های کلیدی در حوزه مالی غیرمتمرکز (DeFi) است که میزان سرمایه قفل‌شده در یک پروتکل یا مجموعه‌ای از پروتکل‌های بلاکچینی را نشان می‌دهد. به زبان ساده، TVL بیانگر مقدار کل دارایی‌هایی است که کاربران در یک پلتفرم دیفای سپرده‌گذاری کرده‌اند تا در فعالیت‌هایی مانند استیکینگ (Staking)، وام‌دهی (Lending)، یا تأمین نقدینگی (Liquidity Providing) شرکت کنند.
زمانی که کاربری دارایی‌های خود را در یک قرارداد هوشمند قفل می‌کند، در واقع نقدینگی خود را در اختیار آن پلتفرم می‌گذارد تا از طریق آن، تراکنش‌ها، وام‌ها و سایر خدمات مالی در شبکه انجام شوند. مجموع ارزش دلاری تمام این دارایی‌ها، همان TVL است.
برای مثال، فرض کنید در پلتفرم وام‌دهی Aave، ۵۰۰ هزار اتر (ETH)، ۲۰ میلیون دلار USDC و ۱۰ هزار بیت‌کوین (BTC) قفل شده باشد. با در نظر گرفتن قیمت لحظه‌ای هر دارایی، مجموع ارزش دلاری آن‌ها به‌عنوان TVL این پلتفرم محاسبه می‌شود. هرچه عدد TVL بیشتر باشد، به معنای اعتماد بیشتر کاربران و سرمایه‌گذاری سنگین‌تر در آن پروتکل است.
از TVL می‌توان برای سنجش محبوبیت و مقایسه میان پروژه‌های مختلف نیز استفاده کرد. مثلاً اگر TVL پلتفرم Uniswap از SushiSwap بیشتر باشد، به این معنی است که کاربران سرمایه بیشتری در یونی‌سواپ قفل کرده‌اند و احتمالاً این پلتفرم از اعتماد، نقدینگی و کارایی بیشتری برخوردار است.
در سطح کلان، مجموع TVL شبکه‌هایی مثل اتریوم، سولانا یا آوالانچ نشان می‌دهد که چه مقدار سرمایه در کل اکوسیستم دیفای در جریان است؛ بنابراین، TVL نه تنها معیار قدرت یک پروژه، بلکه نشانه‌ای از رشد یا رکود کل بازار دیفای نیز محسوب می‌شود.

اهمیت ارزش کلی قفل‌شده (TVL)

ارزش کلی قفل‌شده یا TVL یکی از مهم‌ترین معیارهای سنجش سلامت، اعتماد و رشد یک پروژه دیفای است. این شاخص به تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد چه میزان سرمایه واقعی توسط کاربران به یک پروتکل سپرده شده است و تا چه اندازه آن پروژه توانسته اعتماد بازار را جلب کند.
هرچه TVL بیشتر باشد، یعنی کاربران بیشتری دارایی‌های خود را در قراردادهای هوشمند آن پلتفرم قفل کرده‌اند؛ بنابراین پروژه از نظر نقدینگی، پایداری و مقبولیت عمومی در وضعیت بهتری قرار دارد. برعکس، کاهش TVL معمولاً نشانه‌ای از خروج سرمایه، کاهش اعتماد یا حتی رکود در بازار است.
افزایش TVL معمولاً به جذب توسعه‌دهندگان و کاربران جدید منجر می‌شود، چون اکوسیستم‌های بزرگ‌تر می‌توانند بازدهی، امنیت و کارایی بیشتری ارائه دهند. از طرفی، صرافی‌های غیرمتمرکز با TVL بالا معمولاً لغزش قیمتی (slippage) کمتری دارند و تجربه‌ی معاملاتی روان‌تری را فراهم می‌کنند.
همچنین، TVL به عنوان شاخصی برای مقایسه‌ی رقابتی بین پروژه‌ها و شبکه‌ها نیز استفاده می‌شود. برای مثال، مقایسه‌ی TVL بین اتریوم، سولانا و آوالانچ نشان می‌دهد کدام شبکه از لحاظ جذب نقدینگی و فعالیت اقتصادی برتری دارد.
در نهایت، TVL نه‌تنها بازتابی از عملکرد یک پروژه خاص، بلکه معیار کلی برای سنجش وضعیت سلامت و روند رشد کل اکوسیستم DeFi است. تحلیلگران حرفه‌ای همواره تغییرات TVL را در کنار داده‌هایی مثل حجم معاملات، تعداد کاربران فعال و درآمد پروتکل بررسی می‌کنند تا تصویری دقیق‌تر از وضعیت بازار به دست آورند.

عوامل مؤثر بر ارزش کلی قفل‌شده (TVL)

ارزش کلی قفل‌شده (TVL) یکی از شاخص‌های حیاتی در ارزیابی سلامت، اعتماد و پویایی اکوسیستم‌های دیفای است. تغییرات این شاخص می‌تواند بازتابی از ورود یا خروج سرمایه، احساسات بازار، تحولات فنی و حتی سیاست‌های کلان اقتصادی باشد. رشد یا افت TVL نه تنها نشان‌دهنده وضعیت پروژه‌های منفرد است، بلکه می‌تواند جهت کلی بازار دیفای را نیز مشخص کند. در ادامه، مهم‌ترین عواملی که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر TVL تأثیر می‌گذارند بررسی می‌شود:

قیمت دارایی‌های پایه (Underlying Asset Prices)

TVL معمولاً بر اساس ارزش دلاری دارایی‌های قفل‌شده محاسبه می‌شود، بنابراین افزایش یا کاهش قیمت رمزارزهای اصلی مانند ETH، BTC و stablecoinها به‌طور مستقیم بر مقدار TVL اثر می‌گذارد؛ به‌عنوان مثال، در دوره‌هایی که قیمت اتریوم رشد می‌کند، ارزش دلاری قفل‌شده در قراردادهای مبتنی بر ETH نیز افزایش می‌یابد؛ حتی اگر مقدار واقعی توکن‌های قفل‌شده تغییر نکرده باشد. برعکس، در بازار نزولی، افت قیمت‌ها منجر به کاهش ارزش دلاری TVL می‌شود، بدون آن‌که خروج قابل‌توجهی از سرمایه اتفاق افتاده باشد.

اعتماد کاربران و سرمایه‌گذاران به پروتکل‌ها

سطح اعتماد و اطمینان کاربران به امنیت و پایداری پروژه‌های دیفای از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده TVL است. زمانی که کاربران احساس امنیت بیشتری نسبت به قراردادهای هوشمند و تیم توسعه‌دهنده دارند، تمایل بالاتری به قفل‌کردن سرمایه‌های خود نشان می‌دهند. 
در مقابل، اخبار منفی مانند هک، نقص امنیتی یا کلاهبرداری می‌تواند منجر به خروج سریع سرمایه و کاهش محسوس TVL شود. به همین دلیل، مدیریت ریسک، شفافیت مالی و حسابرسی مداوم قراردادهای هوشمند برای حفظ اعتماد بازار ضروری است.

نرخ بازدهی و مشوق‌های مالی (Yield & Incentives)

پروژه‌هایی که بازدهی جذاب‌تر، پاداش‌های استیکینگ یا فارمینگ بالا ارائه می‌دهند، معمولاً TVL بیشتری جذب می‌کنند. نرخ سود بالا انگیزه کاربران را برای قفل‌کردن سرمایه افزایش می‌دهد، اما در عین حال ممکن است باعث رفتارهای ناپایدار کوتاه‌مدت نیز شود. 
زمانی که نرخ بازدهی کاهش می‌یابد یا پروژه‌های دیگر شرایط بهتری ارائه دهند، سرمایه‌ها به‌سرعت جابه‌جا می‌شوند. بنابراین، تداوم مشوق‌های منطقی و پایدار از مهم‌ترین عوامل ثبات TVL است.

وضعیت کلی بازار رمزارزها (Market Conditions)

TVL بازتابی از تمایل کلی سرمایه‌گذاران به حضور در بازار دیفای است. در بازارهای صعودی (Bull Market)، کاربران معمولاً ریسک‌پذیری بیشتری دارند و سرمایه‌های بیشتری وارد پلتفرم‌های غیرمتمرکز می‌کنند؛ در نتیجه TVL افزایش می‌یابد. 
در مقابل، در بازارهای نزولی (Bear Market) بیشتر سرمایه‌گذاران تمایل دارند دارایی‌های خود را نقد کرده یا به استیبل‌کوین‌ها منتقل کنند که موجب کاهش قابل‌توجه TVL می‌شود. بنابراین، شرایط ماکرو اقتصادی و احساسات عمومی بازار از عوامل کلیدی تأثیرگذار بر این شاخص هستند.

نوآوری و توسعه پروتکل‌ها

ورود قابلیت‌های جدید مانند Cross-chain Liquidity، پروتکل‌های لایه دوم (Layer 2) یا سازوکارهای نوین ییلد فارمینگ می‌تواند جریان سرمایه را به سمت یک پلتفرم خاص جذب کند. پروژه‌هایی که نوآورانه‌تر و سازگار با اکوسیستم‌های چندزنجیره‌ای هستند، معمولاً توانایی بالاتری در حفظ TVL دارند. در مقابل، پروتکل‌هایی که به‌روزرسانی‌های خود را متوقف کنند یا از لحاظ فنی عقب بمانند، به‌مرور با کاهش نقدینگی و خروج کاربران مواجه می‌شوند.

رقابت میان پروتکل‌ها و مهاجرت سرمایه

رقابت شدید میان پلتفرم‌های دیفای نیز بر TVL تأثیر مستقیمی دارد. کاربران معمولاً بین پروژه‌ها بر اساس سود، امنیت و سهولت کاربری جابه‌جا می‌شوند. وقتی پلتفرم جدیدی شرایط جذاب‌تری ارائه دهد، جریان نقدینگی به‌سمت آن منتقل می‌شود و TVL پلتفرم‌های قدیمی‌تر کاهش می‌یابد. این پدیده، که به آن “Liquidity Migration” گفته می‌شود، یکی از نشانه‌های پویایی دائمی در اکوسیستم دیفای است.

نحوه محاسبه ارزش کلی قفل‌شده (TVL)

محاسبه‌ی ارزش کلی قفل‌شده یا TVL فرآیندی است که هدف آن سنجش میزان سرمایه‌ی واقعی قفل‌شده در یک پروتکل دیفای است. این عدد نشان می‌دهد چه مقدار دارایی دیجیتال توسط کاربران در قراردادهای هوشمند آن پلتفرم سپرده‌گذاری شده تا فعالیت‌هایی مانند وام‌دهی، استیکینگ یا تأمین نقدینگی انجام گیرد. 
برای محاسبه‌ی دقیق TVL، ارزش دلاری تمام رمزارزهای قفل‌شده در پروتکل جمع‌آوری می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر در یک پلتفرم ۲۰ هزار اتر، پنج میلیون دلار USDC و هزار بیت‌کوین قفل شده باشد، ارزش هر یک از این دارایی‌ها در قیمت لحظه‌ای‌شان محاسبه و در نهایت مجموع آن‌ها، رقم نهایی TVL را تشکیل می‌دهد.
البته ارزیابی واقعی TVL فراتر از یک جمع ساده است. از آنجا که قیمت دارایی‌های پایه همواره در نوسان است، ارزش کلی قفل‌شده نیز به‌صورت پویا تغییر می‌کند و تحت‌تأثیر عوامل بازار قرار دارد. بنابراین، تحلیل‌گران برای درک بهتر ارزش واقعی یک پروژه، علاوه بر عدد خام TVL، نسبت میان ارزش بازار توکن پروژه و TVL را نیز بررسی می‌کنند. این نسبت که به آن Market Cap to TVL Ratio گفته می‌شود، شاخصی کلیدی برای تشخیص میزان واقعی ارزش‌گذاری پروژه است.
ارزش بازار یک پروژه با ضرب تعداد توکن‌های در گردش در قیمت فعلی آن محاسبه می‌شود. سپس برای به‌دست‌آوردن نسبت، عدد ارزش بازار بر TVL تقسیم می‌گردد. اگر حاصل این نسبت کمتر از یک باشد، معمولاً به معنای آن است که توکن پروژه کمتر از ارزش واقعی‌اش قیمت‌گذاری شده و پتانسیل رشد دارد. اما اگر این عدد بالاتر از یک باشد، نشان‌دهنده‌ی آن است که قیمت توکن بیش از میزان سرمایه‌ی واقعی قفل‌شده در پروتکل رشد کرده و ممکن است دچار حباب قیمتی باشد.
در تحلیل‌های حرفه‌ای، TVL تنها یک عدد نیست؛ بلکه بازتابی از اعتماد کاربران، میزان فعالیت اقتصادی و سلامت مالی پروژه است. به همین دلیل، پروژه‌هایی که TVL بالاتر از یک میلیارد دلار دارند، عموماً از اعتبار و ثبات بیشتری برخوردارند، زیرا جذب چنین حجمی از سرمایه، تنها زمانی ممکن است که کاربران و سرمایه‌گذاران به امنیت و پایداری آن پلتفرم اطمینان داشته باشند. 
در مقابل، پروژه‌هایی با TVL پایین که سودهای غیرعادی یا وعده‌های بازدهی نجومی ارائه می‌کنند، اغلب باید با دیده‌ی تردید بررسی شوند. هرچند برخی از این پروژه‌ها ممکن است در مراحل اولیه‌ی رشد باشند، اما سابقه‌ی فضای دیفای نشان داده است که TVL پایین همراه با وعده‌ی بازدهی بالا می‌تواند نشانه‌ای از ریسک بالا یا حتی احتمال کلاهبرداری (Rug Pull) باشد.
به‌طور کلی، درک نحوه‌ی محاسبه و تفسیر صحیح TVL به کاربران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از میان انبوه پروژه‌های دیفای، آن‌هایی را انتخاب کنند که واقعاً پشتوانه‌ی نقدینگی قابل‌اعتماد و اکوسیستم اقتصادی پایداری دارند. در دنیایی که ارزش‌ها به‌سرعت شکل می‌گیرند و فرو می‌ریزند، TVL یکی از معدود شاخص‌هایی است که تصویری شفاف از جریان واقعی سرمایه در بطن بلاکچین ارائه می‌دهد.

کاربردهای TVL در تحلیل DeFi

ارزش کلی قفل‌شده یا TVL تنها یک عدد برای نمایش میزان سرمایه در یک پروتکل نیست؛ بلکه یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) در دنیای دیفای به شمار می‌رود. 
این شاخص می‌تواند به تحلیل‌گران، توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران کمک کند تا قدرت واقعی یک پروژه، پایداری نقدینگی، روند جریان سرمایه و حتی میزان اعتماد کاربران را ارزیابی کنند. در واقع، TVL تصویری زنده از حرکت پول در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز ارائه می‌دهد و درک صحیح از آن می‌تواند مسیر تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری را تغییر دهد.

ارزیابی میزان اعتماد کاربران به پروژه

یکی از مهم‌ترین کاربردهای TVL، سنجش میزان اعتماد کاربران به یک پروتکل است. هرچه حجم دارایی‌های قفل‌شده در یک پروژه بیشتر باشد، نشان‌دهنده‌ی این است که کاربران حاضرند سرمایه‌ی خود را در آن پلتفرم نگه دارند و به امنیت قراردادهای هوشمندش اطمینان دارند. 
از سوی دیگر، افت ناگهانی در TVL معمولاً علامتی از کاهش اعتماد یا نگرانی نسبت به باگ‌ها، آسیب‌پذیری‌ها یا حتی حملات سایبری احتمالی است. بنابراین، روند تغییرات TVL در طول زمان می‌تواند به‌تنهایی شاخصی از احساسات و رفتار کاربران باشد.

تحلیل نقدینگی و توان مالی پروتکل

TVL مستقیماً با میزان نقدینگی در دسترس یک پروتکل مرتبط است. در صرافی‌های غیرمتمرکز مانند Uniswap یا Curve، نقدینگی بالا به معنای معاملات روان‌تر و لغزش قیمتی کمتر است. وقتی TVL رشد می‌کند، پروتکل از توان مالی و عمق بازار بیشتری برخوردار می‌شود، در نتیجه کاربران می‌توانند سفارش‌های بزرگ‌تری را بدون تغییر شدید در قیمت اجرا کنند. این ویژگی، پایداری قیمت دارایی‌ها را افزایش داده و نشانگر سلامت اقتصادی اکوسیستم است.

مقایسه رقابتی بین پروژه‌ها و شبکه‌ها

یکی دیگر از کاربردهای مهم TVL، مقایسه‌ی عملکرد و قدرت نسبی بین پروژه‌ها و بلاکچین‌های مختلف است. مثلاً اگر TVL یونی‌سواپ به‌مراتب بیشتر از سوشی‌سواپ باشد، می‌توان نتیجه گرفت که یونی‌سواپ توانسته اعتماد و سرمایه‌ی بیشتری را جذب کند. 
در مقیاس وسیع‌تر، مقایسه‌ی TVL شبکه‌هایی مانند اتریوم، سولانا، آوالانچ یا بایننس اسمارت چین نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران کدام اکوسیستم را برای فعالیت‌های دیفای ترجیح می‌دهند. این نوع تحلیل برای درک جریان سرمایه بین زنجیره‌ها (Capital Flow) بسیار ارزشمند است.

تشخیص روند رشد یا رکود بازار DeFi

تحلیل TVL در بازه‌های زمانی مختلف می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای تشخیص روند کلی بازار دیفای به‌کار رود. افزایش پیوسته TVL معمولاً نشانه‌ی رشد، جذب سرمایه و ورود کاربران جدید است، در حالی که کاهش آن می‌تواند بیانگر خروج سرمایه از اکوسیستم یا افت عمومی بازار باشد. در دوران صعودی بازار کریپتو، TVL معمولاً با افزایش قیمت توکن‌ها رشد می‌کند و در بازار نزولی، هم‌زمان با افت قیمت‌ها کاهش می‌یابد.

ارزیابی بازدهی و سودآوری در پروتکل‌های Yield Farming

در حوزه‌ی فارمینگ و تأمین نقدینگی، TVL نقش تعیین‌کننده‌ای در تعیین بازدهی (APR/APY) دارد. هرچه TVL در یک استخر افزایش یابد، پاداش‌ها میان افراد بیشتری تقسیم می‌شود و بازدهی کاهش می‌یابد. در مقابل، TVL پایین‌تر می‌تواند سود بیشتری برای شرکت‌کنندگان اولیه داشته باشد، اما با ریسک بالاتر همراه است. بنابراین، بررسی TVL در کنار نرخ بازدهی یکی از مهم‌ترین معیارهای تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاران فعال در استخرهای نقدینگی محسوب می‌شود.

سنجش پایداری اکوسیستم در بلندمدت

TVL علاوه بر تحلیل کوتاه‌مدت، برای ارزیابی پایداری یک پروژه در طول زمان نیز به‌کار می‌رود. پروتکل‌هایی که طی ماه‌ها یا سال‌ها TVL خود را در سطح بالا حفظ می‌کنند، معمولاً ساختار اقتصادی قوی‌تری دارند، مدل درآمدی مشخص‌تری ارائه می‌دهند و از جامعه‌ی کاربری وفادارتری برخوردارند. چنین ثباتی معمولاً نشانه‌ی بلوغ پروژه و قابلیت بقای بلندمدت آن در بازار رقابتی دیفای است.

بررسی پروژه‌های برتر از نظر  TVL

در دنیای دیفای، عدد TVL (ارزش کلی قفل‌شده) نه فقط یک معیار نمایشی، بلکه شاخصی عملیاتی است که نشان می‌دهد سرمایه فعال کاربران تا چه اندازه به پلتفرم‌ها اعتماد دارد. پروژه‌هایی که TVL بالایی دارند، به‌طور ضمنی اعتماد بیشتر، نقدینگی بهتر و محبوبیت بیشتری بین کاربران دارند. 
اما چون فضا پویاست، جایگاه پروژه‌ها در رتبه‌بندی TVL ممکن است هر ماه تغییر کند. در ادامه، چهار پروتکل شاخص با بالاترین TVL امروز را معرفی می‌کنیم، دلایل برتری‌شان را بررسی می‌کنیم و نکات تحلیلی مرتبط را مرور می‌کنیم تا درک عمیق‌تری از عملکردشان داشته باشید.

پروتکل Aave

پروتکل Aave یکی از معتبرترین پلتفرم‌های وام‌دهی و قرض‌گیری غیرمتمرکز است. این پروژه در مجموعه‌ای از زنجیره‌ها فعالیت می‌کند و اخیراً توانسته از لحاظ TVL پروژه Lido را پشت سر بگذارد؛ به طوری که در برخی گزارش‌ها سهم بیش از یک‌چهارم کل دیفای به Aave نسبت داده شده است.
مزیت Aave این است که کاربران می‌توانند دارایی‌هایشان را به‌عنوان وثیقه قرار دهند یا از نقدینگی موجود وام بگیرند. این مدل به پروژه امکان می‌دهد مقدار زیادی سرمایه قفل کند، چون اغلب دارایی‌های موجود در پروتکل به صورت وثیقه در گردش‌اند. از نظر تحلیلی، باید دقت کرد که کیفیت وثیقه‌ها، بازدهی بخش وام‌دهی، و نسبت بدهی به دارایی چگونه تنظیم شده‌اند—چون TVL بالا اگر با ریسک بالا همراه باشد، ممکن است خطرناک باشد.

پروتکل Lido

Lido یک پلتفرم پیشرو در زمینه استیکینگ مایع (Liquid Staking) است که کاربران می‌توانند رمز ارزهایی مثل اتریوم را قفل کنند و در عوض توکنی دریافت نمایند که نماینده‌ی دارایی استیک‌شده‌شان است (مثل stETH). این توکن می‌تواند در پروتکل‌های دیگر استفاده شود و نقدینگی را حفظ کند. در حال حاضر، TVL قابل‌توجهی در Lido دیده می‌شود.
یکی از نقاط قوت Lido توانایی ترکیب استیکینگ و بهره‌گیری از نقدینگی است. کاربرانی که می‌خواهند هم پاداش استیکینگ بگیرند و هم بتوانند دارایی‌شان را در فعالیت‌های دیگر دیفای به کار گیرند، معمولاً به Lido جذب می‌شوند. از زاویه تحلیل، باید بررسی کرد که سهم هزینه‌ها، ریسک قراردادهای هوشمند و مسئله اعطای توکن نماینده در نوسان بازار چگونه مدیریت شده‌اند.

پروتکل EigenLayer

EigenLayer یکی از پروژه‌های جدیدتر اما پررشد در اکوسیستم دیفای است که امکان «باز استیکینگ (restaking)» را فراهم می‌کند؛ یعنی کاربران می‌توانند دارایی‌های استیک‌شده‌شان را دوباره در پروتکل‌های دیگر به کار گیرند. طبق داده‌های جدید، EigenLayer بعد از Aave و Lido در رتبه سوم از نظر TVL قرار گرفته است.
این ساختار به افزایش مرکب بهره‌ها کمک می‌کند؛ اما همراه با پیچیدگی ریسک؛ وقتی دارایی در چند لایه قفل می‌شود، ریسک قراردادها و همبستگی میان پروژه‌ها افزایش می‌یابد. به همین دلیل، هنگام تحلیل این پروژه، علاوه بر TVL باید به مفهوم چندشکستی (cascading risk) و تحمل فشار شبکه توجه شود.

پروتکل Uniswap

Uniswap، به‌عنوان یکی از مشهورترین صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، در رتبه‌بندی پروژه‌های برتر از نظر TVL حضور دارد. کاربران نقدینگی به استخرهای Uniswap می‌آورند تا معاملات صورت گیرد؛ این نقدینگی قفل‌شده بخش بزرگی از TVL آن را تشکیل می‌دهد.
نقطه قوت Uniswap در این است که نقدینگی وسیع به معنی لغزش قیمت کمتر و تجربه معاملاتی بهتر است. تحلیلی‌ترین نکته اینجاست که رشد یا کاهش TVL در Uniswap ارتباط نزدیکی با حجم معاملات، جفت‌های محبوب و عملکرد کلی بازار دارد. همچنین باید به نسبت TVL به ارزش بازار توکن UNI نگاهی انداخت تا فهمید آیا نقدینگی واقعی با ارزش توکن هماهنگ است یا نه.

تفاوت ارزش کلی قفل‌شده (TVL) با ارزش بازار (Market Cap)

ارزش کلی قفل‌شده (Total Value Locked) و ارزش بازار (Market Capitalization) دو شاخص کلیدی در ارزیابی پروژه‌های رمزارزی هستند، اما ماهیت و کاربرد آن‌ها کاملاً متفاوت است. مارکت کپ معیاری برای سنجش اندازه کلی یک دارایی دیجیتال در بازار است و از حاصل‌ضرب قیمت فعلی هر توکن در تعداد توکن‌های در گردش به‌دست می‌آید. در واقع، این شاخص بیانگر میزان ارزش‌گذاری بازار بر اساس قیمت لحظه‌ای و عرضه در گردش است و بیشتر جنبه‌ی قیمتی و روان‌شناسی بازار را بازتاب می‌دهد.
در مقابل، TVL نشان‌دهنده میزان سرمایه‌ای است که کاربران به‌طور واقعی در قراردادهای هوشمند قفل کرده‌اند. این مقدار شامل دارایی‌هایی است که برای تأمین نقدینگی، وام‌دهی، استیکینگ یا سایر کاربردهای دیفای در پروتکل‌ها سپرده‌گذاری شده‌اند. بنابراین، TVL نه صرفاً عددی نظری، بلکه معیاری برای میزان اعتماد و مشارکت مالی واقعی کاربران در یک پروژه است. افزایش این شاخص معمولاً نشان‌دهنده جریان سرمایه تازه و باور قوی به پایداری و امنیت پلتفرم است.
تفاوت بنیادی این دو شاخص در این است که مارکت کپ بیشتر بازتابی از ارزش بازار و احساسات سرمایه‌گذاران است، در حالی که TVL میزان سرمایه‌گذاری واقعی در بستر پروتکل را نشان می‌دهد. ممکن است پروژه‌ای دارای مارکت کپ بالا اما TVL پایین باشد که معمولاً بیانگر هیجانات کوتاه‌مدت یا سفته‌بازی قیمتی است؛ در حالی که پروژه‌ای با TVL بالا حتی در صورت مارکت کپ متوسط، می‌تواند نشان‌دهنده اعتماد عمیق کاربران و ثبات بلندمدت آن پلتفرم باشد. به همین دلیل، تحلیل‌گران حرفه‌ای همواره این دو شاخص را در کنار هم بررسی می‌کنند تا تصویری جامع از سلامت مالی و پایداری واقعی پروژه‌های DeFi به دست آورند.

سخن پایانی

ارزش کلی قفل‌شده (TVL) یکی از شاخص‌های اصلی در دنیای دیفای است که میزان اعتماد کاربران و سلامت پروتکل‌ها را نشان می‌دهد. بررسی TVL به همراه ارزش بازار (Market Cap) به تحلیلگران کمک می‌کند تا ارزش واقعی پروژه‌ها را بسنجند، نقدینگی و پایداری آن‌ها را تحلیل کنند و فرصت‌ها و ریسک‌های سرمایه‌گذاری را بهتر درک نمایند. 
پروژه‌های با TVL بالا معمولاً اعتماد بیشتری دارند و نشان‌دهنده اکوسیستمی پایدارتر هستند، در حالی که TVL پایین یا نوسانی می‌تواند هشدار ریسک باشد. در نهایت، ترکیب این شاخص‌ها با تحلیل تکنیکال و فاندامنتال، تصویر دقیق‌تری از بازار دیفای ارائه می‌دهد و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه را ممکن می‌سازد.