نکات مهم درباره خرید و فروش عرضه اولیه در بورس

اگر علاقمند به سرمایه گذاری موفق در بازار بورس باشید، حتماً میدانید که عرضه اولیه ها چقدر خوب و سودآور هستند. شما میتوانید با خیال راحت و با خرید آنها در بازار بورس سرمایه گذاری کنید. اما عرضه اولیه ها چه هستند؟ چطور میتوانیم آنها را بخریم و بفروشیم؟ آیا عرضه اولیه ها واقعا سودآور هستند و چطور میتوانیم از آنها سود کنیم؟ برای دریافت پاسخ این سوالات و آشنایی با خرید و فروش عرضه اولیه این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ را مطالعه نمایید.

عرضه اولیه چیست؟

پیش از آنکه اقدام به خرید و فروش عرضه اولیه نمایید، بهتر است که ابتدا با مفهوم آن آشنا شوید. عرضه اولیه ها، همانطور که از نامشان پیداست، در واقع شرکتهایی هستند که سهام آنها برای اولین بار در بورس عرضه میشود. آنها دلایل متعددی برای این کار دارند. از جمله میتوان به جذب سرمایه های جدید، تامین مالی، تخفیف مالیات، وارد شدن به کسب و کارهای مدرن هلدینگ، تقویت برند و …، اشاره کرد. این شرکتها تا قبل از این، شرکتهایی غیر از سهامی عام و با مسئولیت محدود، شرکتهای دارای شرکا، هلدینگها و مواردی از این دست بوده اند. اما بعد از وارد شدن به بازار بورس، دیگر سهامی خاص نیستند و به سهامی عام تبدیل میشوند؛ به این معنا که همه میتوانند سهام آن را خریداری کنند.
شرکتهایی که میخواهند سهامشان در بورس عرضه شود، برای مدت زیادی مورد حسابرسی قرار میگیرند. تا اطلاعات مالی و وضعیت شرکت از شفافیت مورد قبولی برخوردار شود؛ سهام این شرکتها، با کمک سازمان بورس، حسابرسان و کارشناسان خبره، ارزش گذاری میشود. تا با قیمت مناسبی و پایینتر از ارزش ذاتی اش برای سرمایه گذاران در بورس برای نخستین بار عرضه شود. قیمت چنین سهمهایی پس از ورود به بازار بورس، تا رسیدن به ارزش واقعی خود، روند مثبت و افزایشی دارد. (البته این ویژگی مختص عرضه اولیه هاست و به معنای سودده بودن تمام شرکتهای فعال در بورس نیست). جذابیت این موضوع به حدی بوده که از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸، خرید و فروش عرضه اولیه با استقبال بیش از دو میلیون نفر همراه است. روز به روز هم به محبوبیت آن اضافه میشود و افراد بیشتری را به سمت بورس می آورد.

۱. نکات خرید و فروش عرضه اولیه ها؛ میزان سود عرضه اولیه

یکی از پرسشهای مهم که در رابطه با خرید و فروش عرضه اولیه ها مطرح میباشد، این است که میزان سود آنها چقدر است؟ نمادهای عرضه اولیه شده در بورس، تا کنون بازدهیهای متفاوتی از خود بر جای گذاشته‌ اند. کمترین آنها ۱۵ درصد و بیشترین آنها ۲۰۰درصد بوده است. همانطور که پیش از این هم گفتیم، در اغلب موارد، عرضه اولیه ها سودآور هستند. چرا که تعداد سهمها محدود است و خریداران زیادی متمایل به سهیم شدن در کسب و کار شرکتهای جدید هستند.

دقت داشته باشید که بازده عرضه اولیه ها به عوامل زیادی مانند میزان تقاضا، مقدار سهام عرضه شده، روند کلی بازار، قیمت سهام و…، بستگی دارد. هرچقدر شرکتهای عرضه شده، کوچکتر باشند و به نقدینگی کمتری برای خرید نیاز داشته باشند، احتمال اینکه رشد زیادتری را تجربه کنند، بیشتر است. اما شرکتهای بزرگتر، احتمالا با رشد ۳۰ تا ۵۰ درصدی به عطش بازار پاسخ خواهند داد.

۲. خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ چگونه است؟

از جمله خدمات بسیار مهم و کاربردی، در رابطه با سفارش عرضه های اولیه، روش بوک بیلدینگ است که از جدیدترین روشهای خرید میباشد. در این روش، تمام سرمایه گذاران حقیقی، حقوقی، نهادی و آنلاین، بر اساس قیمت پایه ای که متعهد پذیره نویس در دامنه مشخص سامانه های معاملاتی اعلام میکند، سفارشهای خود را وارد میکنند. سپس بعد از اتمام ساعات ثبت سفارش و بسته شدن بورس، سهام به مقدار مساوی بین همه سرمایه گذاران تقسیم میشود و هیچ اختلافی بین هیچ یک از افرادی که ثبت سفارش کرده اند به وجود نمی آید.

شاید این هم یکی دیگر از دلایل مهم محبوبیت خرید و فروش عرضه اولیه در بین سهامداران باشد. دقت داشته باشید که معمولاً زمان دقیق عرضه اولیه در همان روز و در قسمت ناظر بازار در صفحه همان نماد قرار میگیرد. بازه قیمتی ثبت سفارش و حداکثر حجم سفارش هم در اطلاعیه عرضه اولیه ذکر خواهد شد.

۳. آیا چند روز بعد از عرضه، امکان خرید سهام وجود دارد؟

از آنجایی که تقاضا برای خرید عرضه های اولیه بسیار بالاست، لذا در روزهای ابتدایی بعد از عرضه اولیه سهام، شاهد صفهای خرید بسیار سنگینی بوده ایم که احتمال انجام معامله در آنها بسیار پایین بوده است. معمولاً در این شرایط بیشتر سفارشها فقط در صف باقی میمانند و خریدی انجام نمیشود. با گذشت چند روز از عرضه و کاهش صف خرید، سهم به تعادل میرسد و از جذابیتش برای خرید کاسته میشود. اما اگر میخواهید در صف خرید روزهای بعد از عرضه اولیه شرکت کنید، میبایست رأس ساعت 8:30 در پیش گشایش بازار اقدام به ثبت سفارش کنید تا شانس شما برای خرید سهام، بالا رود. البته گاهی هم دلیل اختلال در ثبت سفارش، یا در کل، خرید و فروش عرضه اولیه ها، زمان نیست و عوامل دیگری همچون سرعت اینترنت، سامانه آنلاین کارگزاری و …، در این زمینه دخیل بوده اند.

۴. نکات خرید و فروش عرضه اولیه ها؛ میزان قیمت و حجم سفارش

یکی دیگر از چالشهای مهمی که در رابطه با خرید و فروش عرضه اولیه ها وجود دارد، میزان قیمت و حجم هنگام ثبت سفارش در آنهاست. در زمان ثبت سفارش برای خرید عرضه های اولیه، حتماً قیمت سفارش را، بالاترین قیمت ممکن (آستانه ‌بالا)، قرار دهید تا برایتان خرید انجام شود. دلیل این امر هم آن است که حجم تقاضای‌ عرضه اولیه‌ها بالاست و اگر خریدار قیمت سفارش را حتی یک ریال پایینتر از آستانه ‌بالای قیمت قرار دهد، خریدی برای وی انجام نمیشود و از عرضه اولیه جا خواهد ماند. در رابطه با حجم سفارش هم توصیه میشود که بر اساس نقدینگی موجود اقدام کرده و در صورت در اختیار داشتن نقدینگی لازم برای انتخاب آستانه بالای حجم سفارش، حتماً بالاترین حجم ممکن را برای سفارشتان انتخاب نمایید.

۵. نحوه با خبر شدن از عرضه اولیه های جدید

 به منظور باخبر شدن از زمان عرضه اولیه های جدیدی که قرار است وارد بازار سهام شوند، راه های مختلفی وجود دارد:

•  ساده ترین راه، استفاده از موتور جستجوی گوگل است. میتوان در آن، زمان اطلاعات جستجو شده را روی ۲۴ ساعت یا یک هفته گذشته تنظیم کرد تا از جدیدترین عرضه های اولیه باخبر شد. (مطابق سیاستهای جدید، خرید و فروش عرضه اولیه ها، اخیراً در روزهای کاری سه شنبه و چهارشنبه انجام میشود. بنابراین شما میتوانید این دو روز از هفته را پیگیر بازار بورس باشید).
• همچنین میتوانید در باشگاه مشتریان کارگزاری خود عضو شوید تا در آنجا از جدیدترین اخبار مرتبط با خرید و فروش عرضه اولیه ها و یا سهام موردنظرتان باخبر شوید. برخی کارگزاریها زمان عرضه اولیه ها را به ایمیل شما ارسال خواهند کرد.
• راه دیگر مراجعه به سایتهای رسمی سازمان بورس به آدرس اینترنتی www.tse.ir برای اطلاع از اخبار بورسی و www.ifb.ir برای اطلاع از اخبار فرابورسی است.
• شما همچنین میتوانید در سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری خود (مثل ایزی تریدر، آساتریدر آگاه و …)، در بخش توافقنامه ها، توافق ارسال سفارش عرضه اولیه را روشن کنید تا خرید عرضه ها به صورت خودکار از سوی کارگزاری برای شما انجام شود.
• علاوه بر موارد بالا، برای اطلاع از اخبار خرید و فروش عرضه اولیه ها، میتوانید از کانالهای معتبر اخبار بورس مثل کانال دانشکده بورس، بورس ۲۴، بتا سهم و بورس پرس، استفاده نمایید.

۶. تشخیص زمان فروش عرضه اولیه ها

یکی از مهمترین سوالاتی که در زمینه خرید و فروش عرضه اولیه به وجود می آید، تشخیص زمان مناسب برای فروش عرضه است. به گونه ای که در بهترین زمان ممکن بتوان سهام را فروخت و سود خود را حفظ کرد. راه های مختلفی در این زمینه وجود دارد:
همان طور که در ابتدای مقاله هم اشاره شد، قیمت عرضه اولیه ها در روزهای ابتدایی، روند افزایشی را طی میکند تا به ارزش واقعی خود برسد. کم ریسک ترین روش این است که به محض مشاهده اولین روند نزولی، پس از این افزایش قیمتها، سهم خود را بفروشید و از آن خارج شوید و منتظر عرضه اولیه های بعدی باشید.
در حالت بعدی شما میتوانید صبر کنید تا دسته اول که در بالا راجع به آنها صحبت کردیم از سهم خارج شوند. (دقت داشته باشید که در این مواقع ممکن است، سهم برای مدت کوتاهی هم منفی شود). سپس با ورود حقوقیها و بازیگران اصلی، زمانی که سهم دوباره مثبت شد و روند افزایشی را در پیش گرفت، آن را بفروشید. البته ریسک این روش کمی بالاست! چون ممکن است هرگز این اتفاق نیافتد و سهم مثبت نشود.
اما در روش سوم میتوان از تحلیل فاندامنتال استفاده کرد و بنیاد شرکت و شرایط بازار را بررسی کرد و از این طریق پیش بینی کرد که آیا قرار است سهم رشد کند یا نه؟ سپس اقدام به فروش سهم نمود. اما این روش نیز ممکن است باعث شود که از سودهای بازار جا بمانید، چراکه به دلیل هیجاناتی که در بازار وجود دارد احتمال اینکه سهام خیلی بیشتر از ارزش ذاتی خود رشد کند وجود خواهد داشت. بنابراین پیشنهاد میشود از روش بعدی که روش مطمئنتری است استفاده کنید تا بیشترین سود را از خرید و فروش عرضه اولیه خود کسب نمایید.

توجه به سبک شدن صف خرید، یک روش مطمئن برای فروش عرضه اولیه ها

بهترین راه برای شناسایی زمان مناسب فروش عرضه اولیه ها، رصد کردن صف خرید آنهاست. هرچقدر که از روزهای ابتدایی عرضه بگذرد، صف خرید کمتر میشود و تقاضا برای خرید آن کاهش می یابد و به قولی عطش بازار برای خرید سهم فروکش میکند. کم شدن تقاضا سبب کمتر شدن رشد سهم و حتی در برخی از موارد باعث به وجود آمدن صف فروش میشود. بنابراین به محض رسیدن حجم صف خرید عرضه اولیه به زیر دو میلیون، بهتر است توجه بیشتری به آن داشته باشید تا در موقعیت و قیمتی مناسب بتوانید آن را بفروشید.

سخن آخر

در این مقاله از چراغ، راجع به عرضه اولیه ها و نکات مهم پیرامون خرید و فروش عرضه اولیه پرداختیم. طبق آمار بیش از ۹۵% عرضه اولیه ها در مدت بسیار کوتاهی رشد کرده اند. سود چشمگیری برای خریداران داشته اند و هیچگونه ضرری برای آنها نداشته اند. به همین دلیل، در خرید عرضه اولیه ها ریسک بسیار کمی وجود دارد که میتوان آن را برابر با صفر دانست. بنابراین، توصیه میشود که در خرید همه عرضه اولیه های بورس شرکت کرده تا از رشدهای پرشتاب آنها بهره مند شوید.

👈 چراغ پایگاه بررسی صرافی ارز دیجیتال، بروکر فارکس و بورس