انواع اندیکاتورها و روش‌های کاربردی استفاده از آن‌ها

در دنیای پیچیده و پرنوسان بازارهای مالی، معامله‌گران و تحلیل‌گران همواره به دنبال ابزارهایی هستند که به آن‌ها در شناسایی روندها، نوسانات و تغییرات قیمتی کمک کند. یکی از مهم‌ترین ابزارها در این زمینه، اندیکاتورهای تکنیکال هستند. 
اندیکاتورها نه تنها برای شناسایی نقاط ورود و خروج از بازار استفاده می‌شوند، بلکه به معامله‌گران این امکان را می‌دهند که قدرت و ضعف روندها را نیز ارزیابی کنند. هر اندیکاتور یک بخش خاص از بازار را تحلیل می‌کند، از روندها گرفته تا نوسانات و حجم معاملات. 
در این مقاله از آموزش فارکس چراغ، به بررسی انواع اندیکاتورها می‌پردازیم و هر یک از این ابزارها به همراه نحوه استفاده آن‌ها را به طور کامل توضیح خواهیم داد.

انواع اندیکاتور‌ها در بازار‌های مالی

اندیکاتور‌ها یا شاخص‌های فنی در تحلیل تکنیکال، ابزارهایی هستند که به معامله‌گران و تحلیل‌گران کمک می‌کنند تا وضعیت کنونی بازار را تجزیه و تحلیل کرده و آینده‌ی بازار را پیش‌بینی نمایند. 
این ابزارها اطلاعاتی مانند روند قیمت، نوسانات و حجم معاملات را فراهم خواهند کرد تا معامله‌گران بتوانند نقاط ورود و خروج مناسب را تشخیص دهند. اندیکاتورها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند که در ادامه این مقاله، هر کدام به طور کامل توضیح داده خواهند شد: 

1.  اندیکاتورهای روندنما یا دنبال‌کننده روند (Trend Indicators) 
2. اندیکاتورهای نوسان (Volatility Indicators) 
3. اندیکاتورهای حجمی (Volume Indicators)

هر یک از این دسته‌ها هدف خاصی را دنبال می‌کنند و به شیوه متفاوتی به معامله‌گران این امکان را می‌دهند تا به تحلیل بهتری از بازار برسند.

اندیکاتورهای روندنما یا دنبال‌کننده روند (Trend Indicators)

این دسته از اندیکاتورها برای شناسایی جهت و قدرت روند در بازار به کار می‌روند. معامله‌گران از اندیکاتورهای روندنما برای تشخیص جهت حرکت بازار و تصمیم‌گیری در مورد خرید یا فروش استفاده خواهند کرد. اندیکاتورهای دنبال‌کننده روند، به ویژه در بازارهایی که روند مشخصی دارند، بسیار مفید هستند. در ادامه به بهترین اندیکاتور‌های روندنما یا دنبال‌کننده روند اشاره می‌کنیم:

1.    میانگین متحرک (Moving Averages):

میانگین متحرک یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین اندیکاتورهای دنبال‌کننده روند است. میانگین متحرک با محاسبه میانگین قیمت در یک دوره زمانی مشخص به معامله‌گران کمک خواهد کرد تا نوسانات کوتاه‌مدت را نادیده گرفته و جهت کلی حرکت بازار را شناسایی کنند.

• نحوه استفاده از اندیکاتور Moving Averages : 

معامله‌گران از میانگین متحرک برای شناسایی روند کلی بهره می‌برند. اگر قیمت یک دارایی بالاتر از میانگین متحرک باشد، نشان‌دهنده روند صعودی خواهد بود و بالعکس، اگر قیمت پایین‌تر از میانگین متحرک باشد، به معنای روند نزولی است.

2.    اندیکاتور (Moving Average Convergence Divergence): MACD

MACD ترکیبی از دو میانگین متحرک است که فاصله بین آن‌ها را نمایش می‌دهد. این اندیکاتور با شناسایی تقاطع‌های میانگین‌های متحرک به معامله‌گران کمک خواهد کرد تا نقاط ورود و خروج مناسبی را در معاملات خود پیدا کنند.

• نحوه استفاده از اندیکاتور MACD: 

وقتی خط MACD بالاتر از خط سیگنال قرار می‌گیرد، نشان‌دهنده یک سیگنال خرید است و وقتی پایین‌تر از آن قرار گیرد، سیگنال فروش صادر خواهد شد.

3.    اندیکاتور (Average Directional Index): ADX

اندیکاتور ADX، برخلاف بسیاری از اندیکاتورهای دیگر، جهت روند را نشان نمی‌دهد، بلکه تنها میزان قدرت یا ضعف آن را مشخص می‌کند. به بیان دیگر ADX،  اطلاعاتی درباره افزایش یا کاهش قیمت ارائه نمی‌دهد، بلکه نشان می‌دهد که روند موجود تا چه حد قوی یا ضعیف خواهد بود.

•  نحوه استفاده از اندیکاتور ADX:

اگر مقدار ADX بالای ۲۵ باشد، نشان‌دهنده یک روند قوی است و اگر زیر ۲۰ باشد، بازار در حالت خنثی یا بدون روند قرار دارد. این اندیکاتور، جهت روند را نشان نمی‌دهد، بلکه فقط قدرت آن را ارزیابی می‌کند.

اندیکاتورهای نوسان (Volatility Indicators)

اندیکاتورهای نوسان، نوسانات بازار را اندازه‌گیری می‌کنند و به معامله‌گران نشان می‌دهند که آیا بازار در حال تجربه نوسانات بالا یا پایین است. 
نوسانات به معنای تغییرات قیمتی در یک دوره زمانی مشخص خواهند بود. این اندیکاتورها برای معامله‌گران بسیار مهم هستند، زیرا می‌توانند به شناسایی نقاط حساس بازار کمک کنند که در آن ممکن است قیمت به‌سرعت تغییر جهت دهد. در ادامه به بهترین اندیکاتور‌های نوسان اشاره می‌کنیم:

1.    اندیکاتور باندهای بولینگر (Bollinger Bands): 

این اندیکاتور از یک میانگین متحرک ساده (SMA) به همراه دو باند بالا و پایین که با استفاده از انحراف معیار محاسبه می‌شوند، تشکیل شده است. باندهای بولینگر میزان نوسانات بازار را با فاصله بین باندها نمایش می‌دهند.

• نحوه استفاده از اندیکاتور Bollinger Bands: 

اگر قیمت به باند بالایی نزدیک شود، نشان‌دهنده این است که دارایی در وضعیت بیش‌خرید قرار دارد و احتمال دارد که قیمت کاهش یابد. اگر قیمت به باند پایینی برسد، نشان‌دهنده وضعیت بیش‌فروش خواهد بود و احتمالا قیمت افزایش یابد. 
وقتی باندها به هم نزدیک شوند، نشان‌دهنده کاهش نوسانات است و احتمال یک حرکت بزرگ در قیمت وجود دارد. همچنین، وقتی باندها از هم دور می‌شوند، نشان‌دهنده افزایش نوسانات خواهد بود.

2.    اندیکاتور (Average True Range) ATR

 اندیکاتور ATR، میزان نوسانات بازار را در طول یک بازه زمانی خاص اندازه‌گیری می‌کند. این اندیکاتور به‌ویژه در شناسایی حرکات بزرگ و ناگهانی در بازار مفید است. ATR برای تعیین سطح حد ضرر و سود مورد استفاده قرار می‌گیرد و به معامله‌گران کمک می‌کند تا ریسک معاملات خود را بهتر مدیریت نمایند.

• نحوه استفاده از اندیکاتور ATR: 

افزایش ATR نشان‌دهنده افزایش نوسانات بازار خواهد بود و ممکن است معامله‌گران بخواهند محتاط‌تر عمل کنند. کاهش ATR نیز نشان‌دهنده کاهش نوسانات خواهد بود و احتمالا بازار وارد فاز ثبات شود. با توجه به این نشانه‌ها، معامله‌گر می‌تواند از این اندیکاتور بهره ببرد.

3.    اندیکاتور (Relative Strength Index) RSI

اندیکاتور RSI یکی از معروف‌ترین اندیکاتورهای نوسان است که برای اندازه‌گیری سرعت و تغییرات حرکات قیمتی استفاده می‌شود. این اندیکاتور به معامله‌گران کمک خواهد کرد تا شرایط بیش‌خرید یا بیش‌فروش یک دارایی را شناسایی کنند و تصمیمات بهتری برای ورود و خروج از معاملات بگیرند.

• نحوه استفاده از اندیکاتور RSI: 

اگر مقدار RSI بالای 70 باشد، این نشان‌دهنده این است که دارایی احتمالا در وضعیت بیش‌خرید قرار دارد و احتمال بازگشت قیمت وجود خواهد داشت؛ اما اگر مقدار RSI زیر 30 باشد، این نشان‌دهنده این خواهد بود که دارایی ممکن است در وضعیت بیش‌فروش قرار داشته باشد و احتمال افزایش قیمت وجود دارد.
عبور RSI از خط میانه (50) به سمت بالا هم می‌تواند سیگنال خرید به معامله‌گر بدهد، در حالی که عبور به سمت پایین سیگنال فروش را صادر خواهد کرد. همچنین، واگرایی بین RSI و قیمت (مثلاً وقتی قیمت افزایش می‌یابد اما RSI در حال کاهش است) می‌تواند نشانه‌ای از ضعف در روند و احتمال بازگشت قیمت باشد.

اندیکاتورهای حجمی (Volume Indicators)

اندیکاتورهای حجمی نشان‌دهنده میزان معاملات انجام‌شده در بازار هستند و به معامله‌گران این امکان را می‌دهند تا قدرت روند و علاقه سرمایه‌گذاران به یک دارایی خاص را ارزیابی کنند. حجم معاملات یکی از شاخص‌های مهم برای تأیید روند‌های صعودی و نزولی در بازار است و اطلاعات مهمی در مورد اعتبار حرکات قیمتی ارائه می‌دهد. در ادامه به بهترین اندیکاتور‌های حجمی اشاره می‌کنیم:

1.    اندیکاتور حجم نسبی (Volume Relative):

این اندیکاتور، حجم معاملات کنونی را با میانگین حجم معاملات در یک بازه زمانی مشخص مقایسه می‌کند. این اطلاعات به معامله‌گران کمک خواهد کرد تا درک بهتری از علاقه سرمایه‌گذاران به یک دارایی خاص داشته باشند و تصمیمات بهتری بگیرند.

• نحوه معامله بر اساس اندیکاتور Volume Relative:

اگر قیمت یک دارایی افزایش پیدا کند و حجم معاملات به طور قابل توجهی افزایش یابد، این می‌تواند نشان‌دهنده ادامه روند صعودی باشد. برعکس، اگر قیمت در حال افزایش است و حجم معاملات کاهش یابد، نشان‌دهنده ضعف در روند خواهد بود و احتمال برگشت قیمت را افزایش دهد.

2.    اندیکاتور حجم تعادلی (On Balance Volume - OBV):

OBV، یک شاخص ساده ولی کارآمد برای ارزیابی قدرت خرید و فروش در بازار است. این اندیکاتور با مقایسه حجم معاملات با تغییرات قیمت، قدرت یک روند را تأیید یا رد می‌کند.

• نحوه استفاده از اندیکاتور OBV: 

اگر قیمت در حال افزایش باشد و OBV نیز به همراه آن افزایش یابد، به معنای تأیید روند صعودی است. اگر قیمت افزایش یابد ولی OBV کاهش پیدا کند، این می‌تواند نشان‌دهنده ضعف در روند صعودی و احتمال برگشت قیمت باشد.

3.    اندیکاتور MFI  (Money Flow Index):

MFI مشابه اندیکاتور RSI است، اما در تحلیل خود از حجم معاملات نیز بهره می‌برد. این اندیکاتور شرایط بیش‌خرید و بیش‌فروش را شناسایی خواهد کرد و به معامله‌گران در تشخیص تغییرات قیمتی کمک می‌کند.

• نحوه استفاده از اندیکاتور MFI: 

اگر MFI به بالای ۸۰ برسد، نشان‌دهنده شرایط بیش‌خرید است و احتمال کاهش قیمت وجود دارد. درصورتی هم که MFI به زیر ۲۰ برسد، نشان‌دهنده شرایط بیش‌فروش خواهد بود و احتمال افزایش قیمت وجود دارد.

سخن آخر

در این مقاله، به بررسی انواع اندیکاتورهای تکنیکال در بازارهای مالی و نحوه استفاده از آن‌ها پرداختیم. هر یک از این اندیکاتورها به شیوه‌ای خاص به تحلیلگران کمک خواهند کرد تا بازار را بهتر درک کرده و تصمیمات معاملاتی بهتری اتخاذ کنند.
استفاده صحیح و ترکیبی از این اندیکاتورها باعث می‌شود تا معامله‌گران، در شناسایی نقاط ورود و خروج مناسب و مدیریت ریسک بهتر عمل کنند. با این حال، لازم به ذکر است که هیچ اندیکاتوری به تنهایی نمی‌تواند تضمینی برای موفقیت باشد و باید همراه با استراتژی‌های معاملاتی و تحلیل‌های جامع استفاده شود. 
در پایان، شما را دعوت می‌کنیم تا نظرات خود را درباره‌ی نحوه معامله بر اساس اندیکاتور‌ها در بازار‌های مالی، با ما به اشتراک بگذارید تا با تبادل تجربیات، در نهایت همگی بتوانیم معاملات بهینه‌تری را در بازار تجربه کنیم.
 

 👈 نحوه ثبت نام بروکر آلپاری