توکن چیست و چه انواعی دارد؟ هرآنچه درباره Token در بازار کریپتو باید بدانید

توکن چیست؟ این یکی از مفاهیم کلیدی بازار کریپتو است که هر تریدر موفقی باید آن را به‌خوبی بشناسد؛ توکن نوعی دارایی دیجیتال است که روی شبکه‌های بلاکچین ایجاد می‌شود و می‌تواند نمایانگر دارایی‌های مختلفی مانند ارز دیجیتال، حق مالکیت یا دسترسی به خدمات خاص باشد. این واحدهای دیجیتال در دنیای رمزارزها نقش کلیدی دارند و کاربردهای متنوعی در زمینه‌هایی مانند امور مالی غیرمتمرکز، بازی‌های بلاکچینی و قراردادهای هوشمند ایفا می‌کنند. با رشد روزافزون فناوری بلاکچین، شناخت دقیق مفهوم توکن و انواع آن برای فعالان بازار کریپتو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این رو، در این مقاله از آموزش ارز دیجیتال چراغ بر آن شدیم تا به‌زبان ساده و جامع، شما را با مفهوم توکن، انواع مختلف آن و کاربردهای مهمش در دنیای رمزارزها آشنا کنیم و به نوعی مسیر درک بهتر این دارایی دیجیتال را برایتان هموار سازیم. با ما تا انتها همراه باشید.

توکن چیست؟

در دنیای بلاکچین و رمزارزها، توکن نوعی دارایی دیجیتال است که بلاک چین اختصاصی ندارد و روی یک شبکه بلاکچینی دیگر (مثل اتریوم) ایجاد می‌شود و نمایانگر نوعی ارزش، مالکیت یا دسترسی در یک سیستم غیرمتمرکز است. برخلاف کوین هایی مانند بیت‌ کوین یا دوج کوین، توکن‌ها بلاکچین اختصاصی ندارند و از زیرساخت شبکه‌هایی مانند اتریوم یا بایننس اسمارت چین برای اجرا، انتقال و ذخیره استفاده می‌کنند.

توکن‌ها می‌توانند انواع مختلفی از ارزش را نمایندگی کنند؛ از دسترسی به خدمات یک پلتفرم یا رأی‌دهی در تصمیمات پروژه گرفته تا مالکیت دارایی‌های دیجیتال یا واقعی مانند آثار هنری، زمین مجازی یا حتی املاک فیزیکی. بسیاری از پروژه‌های رمزارزی توکن‌های خود را از طریق عرضه اولیه کوین (ICO) منتشر می‌کنند. این دارایی‌ها معمولاً علاوه بر کارکرد داخلی، برای سرمایه‌گذاری، ذخیره ارزش یا پرداخت‌های دیجیتال نیز کاربرد دارند.

برای مثال، در شبکه اتریوم، رمز ارز بومی آن "اتر" (ETH) است. اما توکن‌هایی مانند تتر (USDT)، یونی سواپ (UNI) یا بت (BAT) که روی همین شبکه فعالیت می‌کنند، به عنوان توکن‌های غیربومی شناخته می‌شوند؛ چون بلاکچین مخصوص به خود ندارند و برای فعالیت به زیرساخت اتریوم وابسته‌اند.

توکن‌هایی مانند تتر به‌عنوان بزرگ‌ترین استیبل‌کوین، یونی‌سواپ به‌عنوان توکن حاکمیتی یک صرافی غیرمتمرکز و آربیتروم به‌عنوان توکن حاکمیتی یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های لایه دو اتریوم، از محبوب‌ترین و پراستفاده‌ترین توکن‌های بازار ارزهای دیجیتال هستند.

👈 همچنین بخوانید: تفاوت کوین و توکن به زبان ساده

چرا توکن‌ها به‌وجود آمدند؟

ایجاد یک ارز دیجیتال با بلاکچین اختصاصی، فرآیندی پیچیده، پرهزینه و زمان‌بر است. علاوه بر توسعه فنی، این مسیر به تیمی متخصص، زیرساخت‌های امنیتی قدرتمند و سرمایه‌گذاری قابل‌توجه نیاز دارد. همین چالش‌ها باعث شد بسیاری از پروژه‌های نوپا در دنیای کریپتو، به‌جای ساخت بلاکچین از صفر، به استفاده از بلاکچین‌های میزبان مانند اتریوم، بایننس اسمارت چین یا پالیگان روی بیاورند.

در این مدل، توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از قراردادهای هوشمند، توکن خود را در مدت زمانی کوتاه و با هزینه‌ای بسیار کمتر ایجاد کرده و روی بستری معتبر منتشر کنند. این روش نه‌تنها سرعت ورود به بازار را افزایش می‌دهد، بلکه به پروژه‌ها اجازه می‌دهد از امنیت، مقیاس‌پذیری و جامعه فعال بلاکچین میزبان بهره‌مند شوند.

برای مثال، بایننس کوین (BNB) در ابتدا به‌عنوان یک توکن ERC-20 روی شبکه اتریوم راه‌اندازی شد. اما پس از موفقیت اولیه، تیم توسعه‌دهنده، بلاکچین اختصاصی خود را ساخت و BNB را به شبکه جدید منتقل کرد. همچنین پروژه‌هایی مثل تتر (USDT) با هدف افزایش دسترسی، توکن خود را به‌طور هم‌زمان روی چندین بلاکچین مختلف عرضه کرده‌اند.

در واقع، توکن‌ها راه‌حلی هوشمندانه و منعطف برای پروژه‌هایی هستند که می‌خواهند بدون تحمل هزینه‌های هنگفت، وارد دنیای رمزارزها شوند، بازار را آزمایش کنند و در صورت موفقیت، به توسعه زیرساخت‌های اختصاصی بپردازند. به همین دلیل، توکن‌ها به یکی از اصلی‌ترین ابزارهای ورود و رشد در اکوسیستم بلاکچین تبدیل شده‌اند.

تاریخچه توکن

پیش از آنکه مفهوم «توکن» به‌شکل امروزی در بازار رمزارزها جا بیفتد، پروژه‌هایی وجود داشتند که بر پایه ارزهای دیجیتال بومی مانند بیت‌کوین یا اتر توسعه یافته بودند. اما نقطه آغاز رسمی تاریخچه توکن‌ها به سال ۲۰۱۲ بازمی‌گردد؛ زمانی که پروژه‌ای به نام مسترکوین (Mastercoin) توسط J.R. Willet معرفی شد. این پروژه که بعدها به "دومین وایت‌پیپر بیت‌کوین" شهرت یافت، ایده افزودن لایه‌های قابل برنامه‌ریزی روی بلاکچین بیت‌کوین را مطرح کرد و به نوعی اولین چارچوب برای ایجاد توکن‌ها محسوب می‌شود.

مسترکوین ارزش خود را به بیت‌کوین وابسته کرده بود و با استفاده از سرمایه جمع‌آوری‌شده، توسعه‌دهندگان پروژه را تأمین مالی می‌کرد. همین رویکرد، بعدها الگویی شد برای ده‌ها پروژه‌ی دیگر که با هدف ایجاد دارایی دیجیتال غیربومی و جمع‌آوری سرمایه روی بلاکچین‌های موجود راه‌اندازی شدند.

از اوج تا سقوط ICO و ظهور مدل‌های جدید عرضه توکن

از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶، روند عرضه اولیه کوین (ICO) به‌تدریج مورد توجه قرار گرفت و در سال ۲۰۱۷ به اوج خود رسید. صدها پروژه در تلاش برای جذب سرمایه از طریق عرضه توکن وارد بازار شدند. این توکن‌ها اغلب وعده ایجاد یک اکوسیستم، اپلیکیشن یا پلتفرم را می‌دادند، و بسیاری از سرمایه‌گذاران نیز به امید سودآوری چشمگیر وارد این حوزه شدند.

با اینکه برخی از پروژه‌های ICO کاملاً قانونی و نوآورانه بودند، اما عدم شفافیت در فرآیند عرضه و نبود نظارت کافی، زمینه‌ساز رشد پروژه‌های کلاهبرداری شد. این شرایط باعث شد نهادهای نظارتی بین‌المللی هشدارهایی درباره خطرات سرمایه‌گذاری در ICOها صادر کنند و از سرمایه‌گذاران بخواهند با دقت بیشتری وارد این فضا شوند.

در سال ۲۰۱۸، با ترکیدن حباب ICO، اعتماد عمومی نسبت به این مدل کاهش یافت و توجه بازار به سمت مدل جدیدی از عرضه توکن معطوف شد: عرضه اولیه در صرافی‌ها (IEO). در IEO، توکن‌ها از طریق پلتفرم‌های معاملاتی معتبر عرضه می‌شدند، با این وعده که صرافی‌ها قبل از لیست کردن پروژه‌ها، آن‌ها را بررسی و ارزیابی می‌کنند. این روش در ابتدا به‌عنوان مدلی امن‌تر شناخته شد، اما در ادامه، برخی پروژه‌های غیرمعتبر نیز از طریق همین صرافی‌ها تبلیغ شدند.

در نتیجه، مجدداً نهادهای قانونی وارد عمل شدند و هشدار دادند که صرافی‌هایی که در ارائه این توکن‌ها نقش دارند، باید خود را در قالب کارگزار یا سیستم معاملاتی ثبت کنند.

توکن‌ها چگونه کار می‌کنند؟

توکن‌های کریپتویی بر بستر بلاکچین‌های میزبان مانند اتریوم یا بایننس اسمارت چین ساخته می‌شوند و معمولاً از استانداردهای شناخته‌شده‌ای مانند ERC-20، ERC-721 یا BEP-20 پیروی می‌کنند. این استانداردها تعیین می‌کنند که توکن چگونه ایجاد، منتقل و مدیریت شود.

فرآیند عملکرد یک توکن بر پایه قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) است. (کدهایی خوداجرا که مجموعه‌ای از قوانین از پیش تعریف‌شده را اجرا می‌کنند.) این قراردادها تضمین می‌کنند که تراکنش‌ها به‌صورت خودکار، شفاف و بدون نیاز به واسطه انجام شوند.

کاربردهای توکن‌ها بسیار متنوع است. آن‌ها می‌توانند نقش یک ابزار پرداخت را ایفا کنند، نماینده سهام یک پروژه یا دارایی واقعی باشند، یا دسترسی کاربران را به یک سرویس یا اپلیکیشن غیرمتمرکز ممکن سازند. حتی برخی پلتفرم‌ها از توکن‌ها برای امتیاز وفاداری، رأی‌دهی در تصمیم‌گیری‌های پروژه، یا ایجاد اقتصاد داخلی بهره می‌برند.

در یک جمله، توکن‌ها مانند چسبی هستند که بخش‌های مختلف یک اکوسیستم بلاکچینی را به هم متصل می‌کنند. (چه در خرید و فروش، چه در تعامل کاربران با پروژه و چه در حفظ ارزش و انگیزه مشارکت)

انواع توکن‌ها

توکن‌های کریپتوکارنسی در دسته‌بندی‌های متنوعی قرار می‌گیرند که هر کدام نقش و کاربرد مشخصی در اکوسیستم بلاکچین دارند. شامل:

۱. توکن کاربردی (Utility Token): این توکن‌ها دسترسی به خدمات یا محصولات خاص در یک پلتفرم را فراهم می‌کنند؛ مانند توکن BAT که برای استفاده در مرورگر Brave کاربرد دارد. یا توکن VTHO در شبکه VeChain برای پرداخت کارمزد.

۲. توکن پلتفرم (Platform Token): این توکن‌ها زیرساخت اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کنند؛ مانند اتریوم (ETH) و توکن‌هایی مانند UNI در صرافی یونی‌سواپ.

۳. توکن پرداخت (Payment Token): طراحی شده‌اند تا انتقال سریع و کم‌هزینه پول را ممکن کنند؛ مانند XRP، USDT، DAI، و BCH.

۴. توکن حاکمیتی (Governance Token): به دارندگان امکان مشارکت در تصمیم‌گیری‌های پروتکل و مدیریت پروژه را می‌دهند؛ مانند COMP در پروتکل کامپاند یا MKR در MakerDAO.

۵. توکن‌های اوراق بهادار (Security Token): نماینده دارایی‌های مالی سنتی مانند سهام یا اوراق قرضه هستند و معمولاً تحت قوانین مالی سختگیرانه قرار دارند.

۶. توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT): دارایی‌های دیجیتال منحصربه‌فرد و غیرقابل جایگزینی که مالکیت آثار هنری دیجیتال، کلکسیون‌ها یا آیتم‌های بازی را نشان می‌دهند. مثل توکن‌های مبتنی بر استاندارد ERC-721 و ERC-1155 در اتریوم.

۷. توکن‌های قابل تعویض (Fungible Token): دارایی‌های دیجیتال که قابل تقسیم و جایگزین با یکدیگر هستند، مانند SHIB، LINK یا MATIC.

۸. توکن‌های رپ شده (Wrapped Tokens): توکن‌هایی هستند که نماینده ارز دیجیتال یک بلاکچین دیگر روی شبکه میزبان محسوب می‌شوند. برای مثال، WBTC (رپد بیت‌کوین) نمایانگر بیت‌کوین روی بلاکچین اتریوم است. این توکن‌ها امکان استفاده از ارزهای مختلف در بلاکچین‌های گوناگون و بهبود همکاری بین شبکه‌ها را فراهم می‌کنند.

💡 نکته: این دسته‌بندی‌ها جهت ساده‌سازی درک مفاهیم ارائه شده و ممکن است برخی توکن‌ها همزمان در بیش از یک دسته قرار بگیرند یا ویژگی‌های مختلفی داشته باشند. مثلاً یک توکن هم می‌تواند کاربردی باشد، هم نقش حاکمیتی ایفا کند.

توکن بانکی (CBDC) چیست؟

توکن بانکی یا ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) نسخه‌ای دیجیتال از پول رسمی یک کشور است که توسط بانک مرکزی آن کشور صادر و پشتیبانی می‌شود. برخلاف ارزهای دیجیتال معمولی که معمولاً غیرمتمرکز هستند، CBDC تحت کنترل کامل نهادهای دولتی و مالی قرار دارد و ارزش آن مستقیماً به ارز فیات کشور وابسته است. ویژگی‌های کلیدی توکن‌های بانکی عبارتند از:

• کنترل مرکزی: عرضه و مدیریت CBDC توسط بانک مرکزی و دولت انجام می‌شود و برخلاف رمزارزهای آزاد، نهادهای دولتی بر این ارز دیجیتال نظارت دارند.
• دفتر کل توزیع شده با دسترسی محدود: مشارکت‌کنندگان در شبکه این توکن‌ها توسط نهاد مرکزی تعیین می‌شوند و برخلاف بلاکچین‌های عمومی، دسترسی عمومی به داده‌ها محدود است.
• اتصال گسترده به سیستم‌های مالی: توکن‌های بانکی به شبکه‌های مالی سنتی متصل هستند و این امکان را فراهم می‌کنند که تراکنش‌ها با هزینه کمتر و سرعت بالاتر انجام شوند.
• شفافیت و قابلیت ردیابی: دولت و بانک مرکزی قادر به پیگیری و نظارت دقیق بر تراکنش‌ها هستند تا از سوءاستفاده‌ها جلوگیری کنند.

ویژگی‌های کلیدی توکن‌ها

در قسمت قبلی، انواع مختلف توکن‌ها را معرفی کردیم و گفتیم که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خودشان را دارند. اما به طور کلی، بیشتر آن‌ها در یک سری ویژگی‌ها با هم اشتراک دارند. مثل:

• توکن‌ها بلاکچین اختصاصی ندارند و معمولاً روی شبکه‌های بلاکچینی موجود ساخته می‌شوند.
• تراکنش‌های مربوط به توکن‌ها به صورت غیرمتمرکز و با تایید اجماع اعتبارسنج‌های شبکه انجام می‌شود.
• اغلب توکن‌ها به عنوان وسیله‌ای برای پرداخت و انتقال ارزش استفاده می‌شوند.
• توکن‌ها گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش به شمار می‌آیند.
• ایجاد توکن‌ها فرآیندی نسبتاً ساده دارد و معمولاً بدون نیاز به دانش تخصصی برنامه‌نویسی انجام می‌شود.
• بیشتر توکن‌ها از طریق فرایند عرضه اولیه کوین (ICO) منتشر و توزیع می‌شوند.
• بسیاری از توکن‌ها به کمک قراردادهای هوشمند و کدهای خوداجرا (self-executing) فعالیت می‌کنند، بنابراین نیازی به واسطه یا پلتفرم شخص ثالث برای اجرای عملکردشان ندارند.

مهمترین کاربردهای توکن

توکن‌ها فراتر از یک ابزار دیجیتال ساده هستند؛ آن‌ها در صنایع مختلف کاربردهای متنوعی دارند و به ستون فقرات بسیاری از پروژه‌های بلاکچینی تبدیل شده‌اند. در ادامه با مهم‌ترین کاربردهای توکن‌ها در دنیای کریپتوکارنسی آشنا می‌شویم:

۱. امور مالی غیرمتمرکز (DeFi): توکن‌ها پایه و اساس بسیاری از پروژه‌های دیفای را تشکیل می‌دهند. با استفاده از آن‌ها می‌توان در پلتفرم‌های وام‌دهی، استیکینگ، ییلد فارمینگ و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) مشارکت کرد. برای مثال، توکن‌هایی مانند AAVE یا DAI نقش کلیدی در اکوسیستم‌های مالی غیرمتمرکز دارند.

۲. مدیریت زنجیره تامین: از توکن‌ها برای ردیابی دقیق مسیر حرکت کالا، از تولید تا مصرف، استفاده می‌شود. این کاربرد باعث شفافیت بیشتر، کاهش تقلب و افزایش اعتماد در زنجیره تأمین می‌شود. پروژه‌هایی مانند VeChain (VET) در این حوزه فعال‌اند.

۳. رأی‌گیری و حاکمیت غیرمتمرکز: برخی توکن‌ها به دارندگان خود حق رأی در تصمیم‌گیری‌های کلان یک پروژه را می‌دهند. با استفاده از توکن‌های حاکمیتی، کاربران می‌توانند در به‌روزرسانی پروتکل‌ها، تخصیص بودجه و تغییرات فنی مشارکت کنند. نمونه بارز آن، توکن COMP در پروتکل Compound است.

۴. صنعت هنر دیجیتال و سرگرمی: توکن‌های NFT مالکیت آثار هنری، موسیقی، آیتم‌های بازی و کلکسیون‌های دیجیتال را به شکل غیرقابل تقلب و شفاف ثبت می‌کنند. پروژه‌هایی مانند OpenSea یا Axie Infinity نمونه‌هایی از کاربرد توکن در دنیای هنر و گیمینگ هستند.

۵. جذب سرمایه و توکن‌سازی دارایی‌ها: از توکن‌ها برای جذب سرمایه از طریق روش‌هایی مثل ICO، IEO یا STO استفاده می‌شود. همچنین، دارایی‌های فیزیکی مانند املاک، طلا یا حتی آثار هنری را می‌توان از طریق توکن‌سازی (Tokenization) به دارایی‌های دیجیتال تبدیل کرد که قابل معامله در بلاکچین هستند.

توکن‌ سوزی؛ استراتژی منحصر به فرد‌ توکن‌ها برای حفظ ارزش بازار

یکی از مکانیسم‌های رایج در حوزه رمزارزها، به‌ویژه برای توکن‌ها، فرآیند توکن‌ سوزی (Token Burn) است. در این روش، توسعه‌دهندگان بخش مشخصی از توکن‌ها یا حتی کوین‌ها را به‌صورت دائمی و غیرقابل بازیابی به آدرس‌های غیرقابل دسترسی ارسال می‌کنند؛ اما این فرآیند بیشتر در مورد توکن‌ها دیده می‌شود. هدف اصلی این اقدام کنترل عرضه و کاهش تعداد توکن‌های در گردش است تا طبق قانون عرضه و تقاضا، با کاهش موجودی، ارزش هر واحد توکن در بازار افزایش یابد. این تفاوت رفتاری، اهمیت مدیریت عرضه در پروژه‌های توکنی را بیش از کوین‌ها نشان می‌دهد و به همین دلیل توکن‌ سوزی به ‌عنوان ابزاری کلیدی برای حفظ ارزش و جذب سرمایه‌گذاران در پروژه‌های مبتنی بر توکن مطرح است.

مهم‌ترین چالش‌ها و ریسک‌های مرتبط با توکن‌های کریپتو

با وجود فرصت‌های گسترده‌ای که توکن‌ها در دنیای ارزهای دیجیتال فراهم کرده‌اند—از تأمین مالی پروژه‌های نوآورانه گرفته تا ایجاد اقتصادهای غیرمتمرکز—اما ورود به این حوزه بدون درک کامل ریسک‌ها، می‌تواند برای کاربران گران تمام شود. در این بخش، به‌روزترین چالش‌ها و تهدیدهای مربوط به توکن‌ها را بررسی می‌کنیم:

۱. پروژه‌های جعلی و کلاهبرداری‌های گسترده

یکی از جدی‌ترین تهدیدها در دنیای توکن‌ها، پروژه‌هایی هستند که با وعده‌های بزرگ و وایت‌پیپرهای چشم‌نواز ظاهر می‌شوند اما در واقع هدفی جز فریب سرمایه‌گذاران ندارند. چون ساخت یک توکن ساده و کم‌هزینه است، برخی سودجویان از این فرصت برای جمع‌آوری سرمایه و فرار از بازار استفاده می‌کنند.

✅ راهکار: قبل از سرمایه‌گذاری، تیم پروژه، میزان شفافیت، وایت‌پیپر و نقشه راه آن را به‌دقت بررسی کنید.

۲. نبود قوانین شفاف و نظارت کافی

در بسیاری از کشورها، حوزه توکن‌ها و ICOها هنوز تحت قوانین شفاف قرار ندارند. این خلأ قانونی باعث شده تا پروژه‌های مشکوک بتوانند با سوءاستفاده از نبود نظارت، فعالیت کنند. در نتیجه، سرمایه‌گذاران در صورت بروز مشکل، معمولاً پشتوانه قانونی محکمی ندارند.

✅ راهکار: از سرمایه‌گذاری در پروژه‌هایی که در کشورهای بدون چارچوب قانونی مشخص فعالیت می‌کنند، خودداری کنید.

۳. آسیب‌پذیری امنیتی

قراردادهای هوشمند، کیف پول‌ها و حتی صرافی‌ها ممکن است مورد حمله هکرها قرار بگیرند. اگر کد یک توکن یا پروژه‌ای که از آن استفاده می‌کنید به درستی بررسی نشده باشد، امکان سوءاستفاده یا حتی سرقت سرمایه وجود دارد.

✅ راهکار: فقط از پلتفرم‌ها و کیف پول‌های امن و تاییدشده استفاده کنید و همیشه به‌روز باشید.

۴. نوسانات شدید قیمتی

بجز استیبل‌کوین‌ها، اکثر توکن‌ها دچار نوسانات بالای قیمتی هستند. این موضوع می‌تواند سرمایه‌گذارانی را که تجربه یا تحلیل مناسبی ندارند، با زیان‌های سنگین مواجه کند.

✅ راهکار: هرگز بیش از مقداری که توان از دست دادنش را دارید، در توکن‌ها سرمایه‌گذاری نکنید.

۵. مشکل نقدشوندگی

برخی توکن‌ها به‌راحتی در صرافی‌های مطرح قابل معامله نیستند یا حجم معاملات آن‌ها بسیار پایین است. در چنین شرایطی، فروش توکن‌ها با قیمت مناسب یا در زمان دلخواه دشوار می‌شود.

✅ راهکار: سراغ توکن‌هایی بروید که در چند صرافی معتبر لیست شده‌اند و بازار نقدی فعال دارند.

۶. عدم شفافیت اطلاعات پروژه

پروژه‌هایی که درباره تیم اجرایی، بودجه، نقشه راه و نحوه استفاده از سرمایه شفاف نیستند، معمولاً ریسک بسیار بالایی دارند. این عدم شفافیت می‌تواند نشانه ضعف مدیریتی یا حتی قصد کلاه‌برداری باشد.

✅ راهکار: همیشه وایت‌پیپر، رزومه تیم و برنامه‌های آینده پروژه را بررسی کنید.

۷. شکست پروژه‌های توکنی

برخی پروژه‌ها به دلایل فنی، مدیریتی یا حتی نبود بازار مناسب، هرگز موفق نمی‌شوند. این شکست می‌تواند موجب سقوط ارزش توکن آن‌ها و ضرر سرمایه‌گذاران شود.

✅ راهکار: به میزان واقعی بودن اهداف پروژه و توان تیم در اجرای آن‌ها توجه ویژه داشته باشید.

استانداردهای ساخت توکن در بلاکچین‌ها

انتخاب استاندارد مناسب برای ساخت توکن، تأثیر مستقیم بر کارایی، امنیت و قابلیت تعامل آن با سایر پروژه‌ها دارد. هر بلاکچین زبان برنامه‌نویسی، قوانین و استانداردهای خاص خود را دارد که در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

استاندارد ERC-20 (اتریوم)

ERC-20 مهم‌ترین و محبوب‌ترین استاندارد توکن‌های قابل تعویض (Fungible Tokens) در شبکه اتریوم است که توسط ویتالیک بوترین و فابیان فوگشتلر در سال ۲۰۱۵ طراحی شده است. این استاندارد مجموعه قوانین مشخصی را تعریف می‌کند تا قراردادهای هوشمند بتوانند به‌راحتی توکن‌ها را ایجاد، ارسال و دریافت کنند. ERC-20 به دلیل سهولت استفاده و سازگاری بالا، به استانداردی طلایی برای ساخت بسیاری از توکن‌های مشهور مانند شیبا اینو و فانتوم تبدیل شده است.

استاندارد ERC-721 (توکن‌های غیرقابل تعویض - NFT)

ERC-721 که در سال ۲۰۱۷ توسط دیتر شرلی ارائه شد، استانداردی است برای ساخت توکن‌های غیرقابل تعویض یا NFT روی بلاکچین اتریوم. برخلاف ERC-20 که توکن‌ها قابل تعویض و تقسیم‌پذیر هستند، توکن‌های ERC-721 منحصر به فرد و غیرقابل تقسیم‌اند، مناسب برای آثار هنری دیجیتال، کلکسیون‌ها و آیتم‌های بازی. پروژه‌های معروفی مثل Bored Ape Yacht Club و Cool Cats از این استاندارد بهره می‌برند.

استاندارد TRC-20 (ترون)

TRC-20 استاندارد بلاکچین ترون برای ساخت توکن‌های سازگار با این شبکه است. ترون به عنوان یک بلاکچین عمومی با کارمزد کم و سرعت بالا شناخته می‌شود که امکان تولید و توزیع آسان توکن‌ها را بدون نیاز به مجوز فراهم می‌کند. ویژگی‌هایی مانند انتقال سریع، کارمزد پایین و مقیاس‌پذیری بالا، ترون را به گزینه‌ای محبوب برای پروژه‌های میم‌کوین و توکن‌های کاربردی تبدیل کرده است. تتر (USDT) از نمونه‌های برجسته توکن‌های مبتنی بر TRC-20 است.

استاندارد BEP-20 (بایننس اسمارت چین)

BEP-20 استاندارد توکن در شبکه بایننس اسمارت چین (BSC) است که شباهت زیادی به ERC-20 دارد اما روی بلاکچین BSC اجرا می‌شود. این استاندارد به توسعه‌دهندگان امکان ایجاد توکن‌هایی با سرعت تراکنش بالا و هزینه کمتر را می‌دهد. BEP-20 با قابلیت‌های ارتباط میان زنجیره‌ای (Cross-chain)، انتخاب محبوب بسیاری از پروژه‌ها برای ارائه توکن‌های خود است.

چرا انتخاب استاندارد ساخت توکن اهمیت دارد؟

انتخاب استاندارد مناسب، علاوه بر تضمین سازگاری با شبکه بلاکچین میزبان، بر سرعت تراکنش، هزینه کارمزد و قابلیت همکاری توکن با اپلیکیشن‌ها و صرافی‌ها تأثیر مستقیم دارد. بنابراین، پیش از ساخت توکن باید نوع پروژه، هدف و کارکرد توکن به دقت تحلیل شود تا استانداردی انتخاب شود که بیشترین هماهنگی را با نیازهای پروژه داشته باشد.

سخن پایانی

توکن‌های کریپتو، به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر اکوسیستم بلاکچین، در شکل‌دهی به اقتصاد غیرمتمرکز و تسهیل دسترسی به خدمات دیجیتال و دارایی‌های مختلف نقش کلیدی دارند. این دارایی‌های دیجیتال، فرصت‌های گسترده‌ای برای سرمایه‌گذاری و نوآوری فراهم کرده‌اند، اما همزمان با رشد سریع این بازار، خطر پروژه‌های کلاهبرداری و عدم شفافیت نیز افزایش یافته است. بنابراین، موفقیت در این حوزه مستلزم دانش کافی، تحلیل دقیق و بررسی عمیق هر پروژه پیش از سرمایه‌گذاری است. با رعایت این اصول، می‌توان از پتانسیل بالای توکن‌ها بهره‌مند شد و گام‌های مطمئنی در دنیای نوین مالی برداشت.

👈 ورود به دنیای جذاب توکن‌ها با ثبت نام در بهترین صرافی ارز دیجیتال برای ایرانیان